Controverse over de oorsprong van het vredesplan
Terwijl functionarissen in Zwitserland gesprekken voeren, wordt er gespeculeerd over de herkomst van het voorstel met 28 punten voor de vrede tussen Rusland en Oekraïne. Er wordt beweerd dat deze niet afkomstig zouden zijn van de regering-Trump, maar dat het een door Rusland opgesteld wensenlijstje is dat zou zijn bedacht door een naaste bondgenoot van Vladimir Poetin.
Reacties uit de Amerikaanse politiek
Op 24 november 2025 gingen Amerikaanse politici in debat over het vredesvoorstel. Sommigen betwijfelden dat de punten oorspronkelijk uit de Amerikaanse regering kwamen en suggereerden dat de lijst voortkwam uit Moskou. Amerikaanse senatoren, die kritisch staan tegenover de aanpak van president Trump ten opzichte van Oekraïne, vertelden dat zij met minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio hadden gesproken. Volgens Rubio zou het voorstel een wensenlijstje van de Russen zijn, en geen document dat de standpunten van Washington vertegenwoordigt.
De reactie van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken
Het ministerie van Buitenlandse Zaken in de VS heeft deze bewering scherp ontkend. Rubio verklaarde dat de senatoren zich hadden vergist en dat Washington wel degelijk betrokken was bij het opstellen van de voorstellen. Het 28puntenplan verraste velen door de mate waarin het gunstig was voor Moskou.
Speculaties over de herkomst van het plan
Een representative van de Republikeinse partij, senator Mike Rounds, stelde dat het plan niet door Washington was geschreven. Tijdens een conferentie in Canada zei hij dat de verantwoordelijkheid niet bij de huidige Amerikaanse regering lag, maar dat men het plan als uitgangspunt wilde gebruiken. Rounds voegde eraan toe dat het eruitzag alsof het oorspronkelijk in het Russisch was geschreven.
Ook senator Angus King, onafhankelijk, zei dat Rubio had aangegeven dat het plan niet het officiële voorstel van de Amerikaanse regering was, maar eerder de wensenlijst van Rusland. De senatoren verwezen naar hun contact met Rubio tijdens zijn reis naar Genève, waar hij de plannen zou bespreken.
Onenigheid over de inhoud en herkomst
Volgens sommige bronnen, waaronder het Reuters nieuwsagentschap, bevat het plan aspecten waarvan het Amerikaanse staatshoofd en zijn ministerie eerder hadden aangegeven dat ze het afwezen. Geen van hen was op de hoogte van het plan voordat het publiek werd gemaakt. De verwarring over wie precies betrokken was bij het opstellen van de 28 punten nam hierdoor toe.
Politieke zorgen over de oorsprong
De Poolse premier Donald Tusk uitte op X (voorheen Twitter) bezorgdheid over de herkomst van het voorstel. Hij schreef dat het belangrijk zou zijn te achterhalen wie de auteur ervan was en waar het precies was gemaakt. Rubio verdedigde de integriteit van het voorstel door te stellen dat het door de VS was opgesteld, maar dat het ook was gebaseerd op input uit Oekraïne.
De rol van Rusland en de betrokkenheid van andere actoren
Een voormalig adviseur van Vladimir Poetin ontkende dat Rusland achter het plan zat. Sergei Markov zei dat het voorstel “Amerikaans” was en dat de punten een solide basis vormden voor diplomatieke onderhandelingen. Hij uitte positieve gevoelens over het plan in Rusland, maar beschuldigde tegelijk Europa en Oekraïne ervan de oorlog voort te willen zetten, ondanks de unilaterale invasie door Rusland.
Amerikaanse betrokkenheid en verdere ontwikkelingen
Volgens meerdere bronnen zouden Steve Witkoff, de Amerikaanse speciale gezant, en Jared Kushner, de schoonvader van Trump, in Miami in oktober met Kirill Dmitriev hebben gesproken over de voorstellen. Dmitriev, een nauwe alliantie van de Russische president, werd in 2022 door de Amerikaanse overheid op een zwarte lijst geplaatst vanwege de invasie in Oekraïne.
Op politiek vlak veranderde Trump eerder van houding. Aanvankelijk eiste hij dat Oekraïne het vredesplan uiterlijk donderdag accepteerde, maar later zei hij dat het voorstel niet zijn definitieve aanbod was. Het huidige plan vereist grote concessies van Oekraïne, waaronder het afstaan van territorium aan Rusland, het niet lid worden van NATO en het opgeven van bepaalde wapens.
Ukrainisch president Volodymyr Zelenskyy heeft de voorstellen niet volledig afgewezen, maar hij verklaarde dat hij de belangen van Oekraïne niet zou verraden. Vladimir Poetin heeft het plan omschreven als een basis voor een oplossing van het conflict.
Aanvullende Amerikaanse reacties
Senator Roger Wicker, voorzitter van de Senaatscommissie voor Defensie, sprak zich eveneens kritisch uit over het plan. Hij zei dat het ‘zo-geheten’ vredesplan echte problemen kent en dat hij er sterk sceptisch over is dat het tot vrede zal leiden.
