Goud heeft mensen al eeuwenlang in zijn ban. Niet alleen vanwege de glans of de waarde — ook door het mysterie. De jacht op het gele metaal bracht hele expedities op gang, nog voor men wist waar Nederland eigenlijk lag. Maar wat als ik u vertel dat er in 2025 een nieuwe, bijzonder nuchtere hoofdrolspeler is opgestaan? Juist: een schimmel.
Van laboratorium naar vensterbank
Onderzoekers van de Universiteit Leiden ontdekten iets wat zelfs hun koffiepauzes warmer maakte: een Pilzwam (dat klinkt een tikkie Duits, maar goed) die daadwerkelijke gouddeeltjes kan vormen. Geen mythe — het laboratoriumresultaat werd bevestigd, en een bescheiden aantal liefhebbers probeert het inmiddels thuis. U zou het haast een moderne alchemie kunnen noemen. Misschien net iets minder spectaculair dan een goudkoorts, toch bijzonder als u het mij vraagt.
Hoe werkt het precies?
Deze specifieke schimmel — toepasselijk Fusarium oxysporum genoemd — leeft van mineralen. In de natuur breekt hij metalen verbindingen af, waarbij als bijproduct soms gouddeeltjes ontstaan. Dat proces gebeurt langzaam, en vereist geduld. Vergelijk het met wijn maken: soms duurt het nét even langer dan je wilt, maar het resultaat is er wel naar.
- Stap 1: De schimmel wordt ‘gevoed’ met een oplossing die kleine concentraties goud bevat (nee, geen goudstaaf in koffiemelk gooien… meer denken aan gecontroleerde chemie).
- Stap 2: De stofwisseling van de schimmel zet ieder beetje goudion om in minuscuul goudstof.
- Stap 3: Dit goudstof kun je, met wat specialistische filtratie, daadwerkelijk oogsten.
Kan ik zelf goud kweken, gewoon in mijn keuken?
in theorie: ja. Maar — en hier komt een flinke Nederlandse nuchterheid om de hoek kijken — in de praktijk is het bewerkelijk en niet zonder risico. U werkt tenslotte met chemicaliën (denk aan zoutzuur of elektrolyten). Toch poppen er steeds meer workshops op, bijvoorbeeld in Utrecht en Rotterdam, waarbij u onder begeleiding in een veilige setting kennismaakt met deze bio-alchemistische kunst.
Wat hebt u nodig?
- Kant-en-klare Fusarium-kweek (biowinkel of MycoFarm bij Amstelstation — check even de openingstijden, want ik stond ooit voor een dichte deur)
- Veilige kleine laboutfit: handschoenen, bril
- Toegang tot oplossingen met metaalionen — hier heeft u meestal een licentie of cursus voor nodig
Waarom al die ophef?
Het idee van goud uit schimmels spreekt tot de verbeelding. Geen zware mijnbouw, geen bergen afval. Gewoon een potje, een beetje wetenschap en wat tijd. Alsof Van Gogh op zijn slaapkamer goudklompjes kweekt tussen de petunia’s.
Feit blijft dat het commerciële potentieel voorlopig klein is — u bouwt geen spaarrekening op met een marginaal bodempje goudstof. Maar als lokkertje voor het onderwijs, circulaire economie en duurzame technologie? Zeker interessant. De universiteit experimenteert zelfs met circulaire sieraden: ringen ‘gekweekt’ in Delft en Amsterdam, uit lokaal schimmelgoud. Wie had dat gedacht, in het tijdperk van de flitsbezorging…
Wat betekent dit voor de toekomst?
Hoewel schimmelgoud (nog) geen massaproductie is, verandert het onze kijk op duurzaamheid. Afvalwater of zelfs oude elektronica kan soms ‘geoogst’ worden, dankzij deze organismen. Sommige experts verwachten dat over vijf jaar in ieder ‘groen lab’ een potje schimmelgoud borrelt. Wellicht staat uw buurman wel voor de deur — met een zelfgekweekte trouwring.
Tip voor nieuwsgierigen
Wilt u meer leren? Check dan lokale workshops bij WAAG Amsterdam of bezoek de jaarlijkse ‘Fungi Fair’ in Den Haag. Liever thuis stoeien? Zoek op ‘DIY mycogold kit NL’ — u staat ervan te kijken wat er allemaal te vinden is.
Goudkoorts 2.0, nu met schimmels en een vleugje Hollandse inventiviteit. Uiterst boeiend — én iets om thuis aan uw keukentafel te bespreken.
