Als we het hebben over de grote mysteries van onze zee – denkt u waarschijnlijk aan verborgen scheepswrakken, onbekende diersoorten of het verdwijnende zee-ijs. Maar in 2025 gaat het gesprek op universitair niveau ineens verrassend vaak over… poep van vissen. En dat is niet eens een grap.
Een ontdekking die alles verandert voor onze oceaan
Jarenlang verzamelden vissers en biologen uit Scheveningen tot Groningen gegevens over wat er allemaal leeft in de Noordzee. Maar pas recent kregen wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam in samenwerking met NIOZ door dat de uitwerpselen van bepaalde vissoorten – zoals de haring en makreel – wonderen doen voor het leven in zee.
Uit een nieuwe reeks onderzoeken blijkt: deze uitwerpselen bevatten niet alleen voedingsstoffen, maar functioneren als een soort “supermest”. Het gevolg? Plankton – de basis van ons oceaanvoedselweb – bloeit op waar deze vissen poepen. Dat hadden zelfs de experts niet verwacht.
Waarom zijn visuitwerpselen zo belangrijk?
- Boordevol voedingsstoffen: vispoep bevat stikstof, fosfor en organische stoffen die essentieel zijn voor plankton.
- Verspreiding op precies de juiste plekken: veel vissoorten trekken grote afstanden en verdelen hun uitwerpselen wijd over de oceaan – het werkt haast als een slim bemestingssysteem.
- Natuurlijke balans: vispopulaties regelen zelf hoeveel ‘mest’ ze produceren, afhankelijk van seizoenen en voedselbron.
Praktische gevolgen voor Nederland
In kustgebieden bij Texel en Zeeland stelden onderzoekers vast: waar vispopulaties afnamen – bijvoorbeeld door overbevissing – bleef de verwachte planktonbloei uit. Bioloog Hilde Jansen uit Rotterdam omschrijft het treffend: “We dachten dat alleen vogels en zeezoogdieren belangrijk waren voor de cyclus. Maar nu weten we dat zelfs een haring zijn steentje bijdraagt.” Een onverwachte twist dus.
Wat betekent dit voor de toekomst van de oceaan?
Nu weten zeebeschermers: bescherming van vissen is niet alleen een ethische kwestie – het heeft directe impact op de vruchtbaarheid van de zee en het voedsel van morgen. Initiatieven als het Waddenfonds en lokale visserscollectieven starten pilootprojecten waarbij visstand en planktonproductie samen gevolgd worden.
Zelf bijdragen? Simpele tips
- Kies vaker voor vis met MSC-keurmerk (let op lokale merken als Albert Heijn’s “Viswijzer”-selectie)
- Laat afval niet achter op het strand – gezondere zee betekent meer vis en schoon water
- Volg het nieuws op NOS of regionale platforms als Omroep Brabant voor updates rond visserij en natuurbeheer
Het klinkt misschien wat vreemd – denken aan vispoep als sleutel tot het oceaanleven. Maar feit is: zelfs de kleinste details blijken van levensbelang. Volgend keer dat u aan de kust bent, kijkt u dus misschien net even anders naar het glinsterende water.
Wist je dat?
De uitwerpselen van één volwassen makreel kunnen dagelijks genoeg voedingsstoffen leveren voor honderden planktoncellen. Klinkt klein, maar als miljoenen vissen tegelijk werken, praat je over een ware boost voor het zeeleven.
