In Duitsland en Frankrijk klinkt steeds luider de roep om hun goudreserves, nu zo’n 245 miljard dollar, terug te halen uit de VS. Wantrouwen jegens de dollar speelt zeker mee — net als diepgewortelde, bijna ideologische gevoelens. Sinds medio 2023 stijgt de goudprijs bijna continu, af en toe met een kleine daling zoals vorige week: 1,5% eraf, tot net onder de $3.270 per ounce — een correctie van 3% deze week, volgens Trading Economics grotendeels door afnemende zorgen rond het conflict in de Perzische Golf. Daardoor koelt de vraag naar ‘veilige havens’ zoals goud iets af — de dollar valt daar opvallend genoeg niet meer onder.
Maar ondanks de daling op korte termijn: begin 2025 staat goud nog steeds zo’n 25% hoger dan aan het start van het jaar. De prijs wordt vooral gestuwd door massale aankopen van centrale banken en de verwachting dat de Amerikaanse centrale bank — de Fed — binnenkort de rente weer verlaagt. Zelfs Donald Trump, toen nog overheidsadviseur, liet Elon Musk checken of het ‘goud van Fort Knox’ er écht nog lag. In deze legendarische kluis in Texas — goed voor 54% van de Amerikaanse goudvoorraden — zou immers verreweg het meeste Amerikaanse (en buitenlandse) goud liggen.
Het ‘terughaalbeleid’ (rimpatrio)
De afgelopen weken verschenen opvallende berichten in Duitse en Franse media: politici pleiten openlijk voor het ‘terughalen’ van het goud dat deze landen in de VS — met name in Fort Knox en bij de Federal Reserve in New York — zouden hebben ondergebracht. Ruwweg 245 miljard dollar is daarmee gemoeid.
Duitsland en Italië zijn, na de Verenigde Staten, de grootste goudhouders te wereld. Dat blijkt uit onderzoek van het Amerikaanse libertaire Mises Institute, genoemd naar econoom Ludwig von Mises — een sleutelfiguur van de zogenaamde Oostenrijkse economische school.
Zijn bekendste volgeling, Friedrich von Hayek, pleitte ooit voor de ‘denationalisatie van geld’ — en voor goud als universele standaard. Zijn ideeën leven, verrassend actueel, door tot ver buiten monetaire kringen.
Waar stapelt het goud zich het hoogst?
Als we kijken naar de top 10 landen qua goudreserves: de lijst wordt aangevoerd door de Verenigde Staten. Op de hielen gevolgd door Duitsland, Italië, Frankrijk, Rusland, China, Zwitserland, India, Japan en Turkije — veelal landen met een stevige traditie van sparen en beleggen in edelmetalen.
De onrust over goud blijkt ook uit een enquête van de World Gold Council uit mei 2025 onder investeerders, centrale bankiers en financiële professionals: 95% verwacht dat centrale banken het komende jaar hun goudreserves verder uitbreiden — nooit eerder lag dit percentage zo hoog sinds de start van het onderzoek in 2018.
Naast dalend vertrouwen in de dollar spelen ‘onzichtbare’ factoren mee. De historicus Quinn Slobodian, verbonden aan Boston University, wijst in zijn scherpe boek “De bastaarden van Hayek” op de nauwe verwevenheid van goud met politieke stromingen, racetheorieën en extreem-rechts kapitalisme. Het klinkt bizar — maar ziet u ook niet hoe ‘goud’ vaak wordt opgevoerd in discussies over nationale soevereiniteit?
Financiële ideologie: goud als doktrinair anker
Volgens Slobodian wortelt de huidige goudkoorts rechtstreeks in de leer van Hayek — bedenker van het idee om de staat uit het geld te halen, en om goud als ultiem ‘wereldgeld’ te zien. Het verklaart ook waarom ‘populistische’ politici in Europa zo preken voor nationale goudreserves.
De Duitse parlementariër Peter Boehringer (AfD), bijvoorbeeld, geldt als de geestelijk vader van de ‘Gold Heimholen’-beweging in Duitsland. Hij kreeg gezelschap van Marine Le Pen in Frankrijk, Viktor Orbán in Hongarije en de Italiaanse rechts-populist Matteo Salvini. Ook Trump-getrouwen als Steve Bannon duiken steeds vaker op in deze hoek. het lijkt haast een modetrend onder politici met antipathie tegen supranationale instituten — net als het succes van lokale beleggingsapps zoals BUX in Amsterdam het vertrouwen in zelf beleggen onder Nederlanders lijkt aan te wakkeren.
Wat betekent dit voor u?
- Let op de rol van centrale banken: In 2025 zien we dat zij massaal goud blijven bijkopen — deels als bescherming tegen mogelijke dollarinflatie, deels als geopolitiek signaal.
- Beleggersduim omhoog voor fysiek goud: In Nederland zijn er steeds meer opties voor het opbergen van fysiek goud — van Rabobank tot het Amsterdams Goudhuis. De populariteit groeit (check de wachttijden maar eens), vooral in onzekere tijden.
- De ‘splijtende’ werking op Europa: Goud wordt steeds meer symbool in discussies over nationale identiteit, zelfbeschikking en wantrouwen tegen grote economische blokken. Goed om te onthouden wanneer u denkt dat goud vooral iets voor verzamelaars is — het is juist weer razend actueel.
Morgen kan de goudprijs weer dalen, of zijn centrale banken weer met iets anders bezig. Maar vandaag — in juni 2025 — is goud een historisch én politiek ijkpunt dat de discussie over geld en macht in Europa opnieuw heeft aangewakkerd. Wie weet hoeveel van dat handige baargoud nog in de kluizen ligt — en of het er morgen nog is?
