Kent u iemand die zijn mobiel nooit op geluid heeft staan? Psychologen zeggen dat er achter deze gewoonte veel meer kan schuilgaan dan men denkt. Zelf geef ik toe: ik ben zo’n persoon die z’n telefoon standaard op stil heeft. Ik mis de helft van de oproepen — smsjes lees ik soms pas uren later. Het constante getril en geping word ik zó moe van. En ik ben niet de enige. Sinds de iPhone overal opdook, zijn we massaal in de ban van meldingen. Maar wat zegt deze voorkeur eigenlijk over u volgens de wetenschap? Ik ben in gesprek gegaan met psycholoog Olga Albaladejo, die de belangrijkste psychologische achtergronden van deze stille gewoonte uitlegt. Is het gewoon toeval — of schuilt er meer achter?
De rust van stilte
Het eerste — en misschien wel meest herkenbare — motief is verlangen naar innerlijke rust. “Voor sommigen,” zegt Albaladejo, “is het simpelweg een vorm van zelfzorg. Je geeft prioriteit aan je geestelijke welzijn.” Want zeg nou zelf: een stroom aan meldingen is uitputtend. Zoveel afleiding — niemand kan zijn aandacht erbij houden. Volgens de psycholoog zijn het vaak mensen die bewust kiezen voor meer rust:
- Mensen die gevoelig zijn voor prikkels en snel overprikkeld raken
- Mensen die afspraken of deadlines hebben, geconcentreerd willen werken, en niet gestoord willen worden
- Mensen met controledrang of milde angst, die zélf willen bepalen wanneer ze reageren
- Onzekere mensen die bang zijn om verkeerd te reageren en daarom meldingen vermijden
- Chaotische mensen (ja, dat bestaat ook in Amsterdam) die vergeten hun telefoon van stil af te halen na een werkoverleg of Pathé-avondje
Ruimte voor uzelf
Meer dan rust, is het soms ook een kwestie van levensstijl. Uw mobiel op stil zetten kan een manier zijn om grenzen te stellen, zonder dat u ze hardop hoeft uit te spreken. Volgens Albaladejo: “Dat is eigenlijk een subtiele boodschap: ik ben bereikbaar, maar niet altijd en niet voor iedereen.”
Veel mensen ervaren de last van constante bereikbaarheid — appjes, groepschats, zelfs Teams-meldingen om 22:00 ’s avonds. Door uw telefoon stil te zetten, neemt u de regie weer terug. Dit komt nogal eens voor bij introverte mensen of wie liever selectief omgaat met zijn of haar tijd.
De psycholoog onderscheidt een ‘introspectief’ of ‘vermijdend’ profiel — mensen die stilte, focus en diepgang waarderen. Zij bellen liever even dan eindeloos appen, of kiezen kwaliteit boven kwantiteit in hun sociale contact. U herkent zichzelf? Het is helemaal oké.
Zelfzorg als prioriteit
“Sommige mensen zijn altijd zo geweest: lekker op zichzelf, gestructureerd, onafhankelijk,” aldus Albaladejo. Maar let op — het kan ook een bewuste keuze zijn na een drukke periode, emotionele overload of zelfs burnout. Mensen kiezen dan regelmatig voor digitale grenzen — uw mobiel op stil is simpelweg een vorm van zelfzorg.
Soms is dit gedrag zelfs onderwerp tijdens therapie. “Na een ingrijpende ervaring — rouw, werkuitputting, relatieproblemen — kiezen mensen vaker voor minder digitale prikkels,” zegt Olga. “Het betekent dat iemand zichzelf weer op de eerste plaats zet.”
Volgens de psycholoog is de telefoon op stil zetten een daad van mentale hygiëne. Het vermindert overprikkeling, verhoogt productiviteit en maakt u meer aanwezig in het moment. Die rust werkt zelfs door: uw nachtrust verbetert, stress vermindert, en u wordt bewuster in uw omgang met technologie.
Misschien wel het mooiste? U claimt het recht om niet 24/7 beschikbaar te zijn. In een samenleving waar alles snel móet, is zelf bepalen wanneer en hoe u reageert pure emotionele autonomie.
Angst voor conflict?
Natuurlijk — er zit ook een andere kant aan deze gewoonte. Is het oké als u uw telefoon op stil zet om conflicten te vermijden of sociale confrontaties uit de weg te gaan? De psycholoog nuanceert: als het voortkomt uit zelfzorg, prima. Maar als het voortvloeit uit angst — voor ruzie, afwijzing of nabijheid — dan kan er meer aan de hand zijn.
Soms is voortdurend op stil moeilijkheden om grenzen direct aan te geven, of een terughoudendheid om ‘nee’ te zeggen. In dat geval is het verstandig daar open over te praten — met een vriend(in) of eventueel een professional.
