Bankautomaten zijn niet meer zo veilig als we denken.
Criminelen hebben door de jaren heen een subtiele — en inmiddels behoorlijk geavanceerde — techniek ontwikkeld om geld uit pinautomaten te halen zonder pasjes of persoonsgegevens. Deze methode, internationaal bekend als jackpotting, vormt een groeiende uitdaging voor Nederlandse banken en een reëel risico voor onze digitale veiligheid. Maar hoe werkt het nu precies? En wat kunt u er tegen doen?
Jackpotting: de moderne bankautomaatroof
Bij jackpotting manipuleren criminelen de software van een ATM zodat de machine “spontaan” cash uitspuugt. Hiervoor maken ze gebruik van twee hoofdmethoden:
- Fysieke aanpak: De automaat wordt opengebroken en hardware wordt aangepast/vervangen zodat de werking verandert. Niet zelden gebeurt dat ’s nachts — soms middenin de stad, zoals in Amsterdam-Noord.
- Digitale aanval: Hier benutten hackers kwetsbaarheden in systemen om kwaadaardige software (“malware”) te installeren, vaak helemaal op afstand. Veelgebruikte malware zoals Ploutus is ooit ontwikkeld in Latijns-Amerika, maar is nu wereldwijd een probleem.
Kleine funfact: in 2024 zijn er in Rotterdam meerdere ATM-aanvallen met deze Ploutus-variant geregistreerd. Banken zijn sindsdien extra alert — maar de methodes evolueren snel.
Hoe herkent u een jackpotting-aanval?
Wat jackpotting extra verraderlijk maakt, is dat het vaak urenlang onopgemerkt blijft. Anders dan bij skimmen of diefstal van bankpassen, wordt het pas zichtbaar als de automaat simpelweg leeg is. Voor banken betekent dit direct financieel verlies én imagoschade — consument vertrouwen krijgt een flinke knauw.
Als u zelf contant wilt pinnen, let dan op:
- Onverklaarbare storingen of plotselinge onderbrekingen tijdens het pinnen
- Bancomaten met rare openingen of verdachte sporen naast het scherm of toetsenbord
- Automaten op afgelegen plekken zonder camera’s of medewerkers in de buurt
Ja, het klinkt logisch — maar in de praktijk lopen veel mensen toch achteloos door.
Hoe beschermen banken zich (en u)?
Banken in Nederland hebben sinds 2024 fors geïnvesteerd in:
- Regelmatige software-updates van automaten (ook oude typen in dorpscentra zoals in Roermond en Sneek!)
- Real-time monitoring: verdachte transacties en fysieke sabotages worden sneller opgemerkt
- Beter getraind personeel dat technische sabotage sneller herkent
- Samenwerking met politie, cybersecuritybedrijven en lokale technologiepartners
Maar — zelfs met deze maatregelen blijft waakzaamheid belangrijk. De internationale aard van deze criminaliteit vraagt om samenwerking over de grens. Geloof het of niet, soms komen de eerste waarschuwingssignalen over jackpotting uit Polen of België voordat Nederlandse banken iets merken.
Wat kunt u zelf doen?
Hoewel klanten niet het directe doelwit zijn van jackpotting (het geld raakt weg bij de bank zelf), is het verstandig waakzaam te blijven:
- Vermijd automaten met zichtbare schade, losse onderdelen of vreemde softwareproblemen
- Kies indien mogelijk een pinautomaat op een goed beveiligde plek — bijvoorbeeld binnen in een Albert Heijn of een ING-filiaal, niet midden op een verlaten plein
- Meld verdachte situaties direct aan het bankpersoneel of via de bank-app
Blijf scherp — uw oplettendheid kan helpen toekomstige gevallen te voorkomen.
Waarom dit in 2025 extra relevant is?
Nederland blijft een cashland, vooral in kleinere dorpen en op markten. Niet elke automaat is voorzien van de nieuwste beveiliging. Met het tempo waarin jackpotting-methodes zich wereldwijd verspreiden, is het dus geen hypothetisch probleem. Banken én gebruikers – wij allemaal – moeten hun alertheid aanpassen aan deze ‘nieuwe realiteit’.
Een veilig gevoel bij het pinnen vraagt meer dan goede technologie — het gaat ook om bewustzijn en delen van ervaring. Wie goed oplet, voorkomt verrassingen.
