U herkent het vast: u zapt ’s avonds nog wat, de dag suddert na — en voor u het weet dut u in met de televisie aan. Maar wat zegt deze gewoonte eigenlijk over onze geest? In 2025 is deze vraag relevanter dan ooit, nu streamingdiensten en schermen een vaste plek hebben in onze slaapkamers.
Waarom vallen mensen überhaupt in slaap met de tv aan?
Het is allang geen zeldzaamheid meer — recent onderzoek door de Universiteit Utrecht toont dat bijna 40% van de Nederlanders minstens enkele keren per week met de televisie (of een ander scherm) aan inslaapt. Vaak wordt gedacht: ‘gewoontekwestie’, maar de psychologie heeft hier interessante inzichten over.
- Geluid als kalmerend ritme. Sommigen ervaren een zekere rust dankzij het onverstoorbare gebrom van stemmen en muziek op de achtergrond. Het dempt storende gedachten en, gek genoeg, zelfs het getik van regen op uw raam in Tilburg kan minder zijn dan de geruststellende stemmen van bekende talkshows.
- Afleiding van gepieker. Voor personen die gevoeliger zijn voor stress — u kent het wel: ’s avonds malen over werk of energierekening — werkt de televisie als mentale ruis en dus als afleiding van piekergedrag.
- Sociale connectie, zelfs bij afwezigheid. Zoals psycholoog Jet de Groot uit Rotterdam zegt: “Het gevoel niet alleen te zijn — simpelweg door stemmen om u heen te horen, zelfs al zijn ze virtueel — is een diepmenselijke behoefte.”
De schaduwkant: gevolgen voor slaapkwaliteit
Nu even praktisch. Wat zegt de wetenschap over het effect van slapen met de televisie aan?
- Licht verstoort uw bioritme. Blauw en wit licht van schermen remmen de aanmaak van het slaaphormoon melatonine — daarmee kan uw nachtrust lichter of onderbroken worden. Een Amsterdamse studie uit 2024 vond dat wie met schermlicht slaapt gemiddeld 23 minuten minder diepe slaap per nacht krijgt.
- Onderbewust luisteren. Uw brein blijft geluidsprikkels verwerken, zelfs als u denkt ‘weg’ te zijn. Dit kan leiden tot minder herstel tijdens uw slaap. Het verklaart deels waarom sommige mensen wakker worden met een gevoel van half-slapen.
- Meer kans op nachtmerries en onrust. De snelle beelden en soms onverwacht harde geluiden activeren gedeelten van het brein die eigenlijk uit zouden moeten staan.
Wat kunt u doen? Praktische oplossingen en tips
- Tijdschakelaar of automatische slaapstand gebruiken. Bijna elke moderne Philips-televisie — en zeker alle tv’s bij MediaMarkt — bieden deze optie in 2025.
- Kies rustige content. Mocht het scherm toch aanblijven, kies dan voor natuurgeluiden of kalme documentaires, geen misdaadseries of talkshows met verhitte debatten.
- Alternatieven verkennen. Denk aan witte-ruis-apps, podcasts of Spotify’s slaapmuziek-afspeellijsten. Vooral in Utrecht zijn ASMR-video’s opvallend populair geworden.
- Zorg voor schermvrij kwartier. Probeer het laatste kwartier voor het slapen met een boek of kop thee. het Went, ook als u dat nu betwijfelt.
Wanneer is het tijd om extra hulp te zoeken?
Slaapt u structureel alleen goed met uw tv (of telefoon) aan — en lukt een periode zonder nu echt niet? Dan kan er sprake zijn van een onderliggende slaapstoornis of verhoogde stress, waar professionele begeleiding — via huisarts of slaapcoach — bij kan helpen.
Tot slot: tv als slaapmaatje
Wees gerust, het is geen ‘symptoom van gekte’ als u met schermen aan slaapt. Het zegt vooral iets over onze behoefte aan rust, troost of een gevoel van samen zijn. Maar uit onderzoek blijkt onmiskenbaar dat een schermloos slaapritueel het beste doet voor lichaam én geest. Tip van de redactie: begin klein — scherm vijf minuten eerder uit, en bouw rustig verder uit. Misschien helpt een favoriet boek van de plaatselijke boekhandel in plaats van dat laatste nieuwsbulletin op NPO1.
In slaap vallen voor de buis — zo Hollands als een bakje vla na het avondeten, maar met moderne twist en aandacht voor welzijn. En tja, wie herkent die grom van de tv in de verte niet, ergens op een doordeweekse avond in Den Bosch?
