De aanleiding voor de reparaties
Op 30 oktober 2025 ontstond de situatie die leidde tot de urgente reparatieactie van Airbus. Tijdens een vlucht van JetBlue van Cancún, Mexico, naar Newark, New Jersey, ervaarden de piloten problemen met de vluchtbesturing. De vlucht ondervond een plotselinge en ongeplande daling in hoogte, wat leidde tot verwondingen bij 15 passagiers en een dringende landing in Tampa, Florida.
Onderzoek naar de oorzaak wees uit dat de data die essentieel zijn voor de besturing van het vliegtuig mogelijk waren aangetast door de invloed van intensieve zonne-straling. Airbus verklaarde later dat dit fenomeen het zogeheten bit flip, ofwel een omkering van bits in het geheugen van de computer, kan veroorzaken. Dit verschijnsel wordt ook bij ruimtevaartuigen waargenomen door de impact van zonne-energie op de elektronische systemen.
De rol van zonne-straling en datacorruptie
Volgens Airbus kan zonlicht, vooral tijdens hevige zonne-uitbarstingen, de gegevens in het geheugen van het vliegtuig beschadigen. Dit fenomeen wordt veroorzaakt door deeltjes die het geheugen kunnen raken en de gegevens kunnen wijzigen van een 0 naar een 1, of omgekeerd. Hoewel dit risico relatief klein is, vormt het een ernstige beveiligingskwestie voor de vluchtveiligheid.
De situatie werd als “zeer zorgwekkend” bestempeld door de luchtvaartexpert Simon Calder, die aangeeft dat de kans op herhaling van zo’n incident echter zeer gering is. Hij benadrukte dat de luchtvaartsector zeer alert reageert op zulke dreigingen en snel maatregelen neemt zodra een mogelijk risico wordt vastgesteld.
De benodigde oplossing
Volgens een mededeling van Airbus moeten de getroffen vliegtuigen worden teruggezet naar een eerdere softwareversie. Voor de meeste vliegtuigen zou deze software-update slechts twee tot drie uur duren. In sommige gevallen is een hardwarevervanging nodig, wat meer tijd in beslag neemt.
De computerunit die vanwege het probleem werd geïdentificeerd, heet ELAC (Elevator and Aileron Computer). Deze stuurt de commando’s vanuit de stuurkolom van de piloot naar de elevatoren aan de achterzijde van het vliegtuig. Deze elevatoren bepalen de koers en de hoek van het vliegtuig en spelen een cruciale rol in het vluchtgedrag. De complexe software en hardwarecomponenten vormen de kern van het reparatieproces.
Impact op luchtvaartmaatschappijen en veiligheid
De Europese civiele luchtvaartautoriteit verwacht dat de software-update enige verstoringen kan veroorzaken in de geplande vluchten. Sommige airlines zoals easyJet en Wizz Air hebben aangekondigd vliegtuigen tijdelijk uit de dienst te halen voor de reparaties. De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij American Airlines voorziet dat de meeste systemen tegen zaterdag weer operationeel zullen zijn.
De Boeing 737 MAX, die tussen maart 2019 en december 2020 en opnieuw in januari 2024 werd stilgelegd vanwege softwareproblemen die tot fatale crashes leidden, vormt een vergelijkbaar voorbeeld van de grote impact die softwarefouten in de luchtvaart kunnen hebben.
