De herinnering aan het begin van een nieuwe tijd
Een jaar geleden was de lucht boven Damascus gevuld met geweerschoten tijdens een oorverdovende viering. Nu staat Syrië voor grote uitdagingen, aldus Dominic Waghorn. Degenen die de geboorte van Syrië’s nieuwe toekomst meegemaakt hebben, zullen die dag nooit vergeten.
Na meer dan vijftig jaar onderdrukking kwam er een massale uitbarsting van vreugde. Kanonnen schoten omhoog, tienduizenden mensen kwamen samen om te zingen, dansen en activiteiten te hervatten die decennia lang verboden waren. Het hatelijke en brutale regime van Bashar al-Assad en zijn meedogenloze familie werden verdreven en naar Moskou gestuurd. Syriërs voordeden naar de straten te gaan en door zijn verboden paleizen te lopen om hun vrijheid te vieren.
Heden: de huidige situatie en verloop
Hoewel een jaar later het land vooralsnog niet in chaos is vervallen zoals sommige andere revoluties, blijft de situatie complex. Er is sprake van enige orde en stabiliteit, zij het met enkele spijtige en bloedige uitzonderingen.
Ahmed al-Sharaa, een voormalig jihadist van Al Qaida die nu revolutionair leider is, heeft op internationaal niveau opmerkelijke successen geboekt. In een verrassende diplomatieke inspanning heeft hij zich van Riyadh tot Washington weten te bewegen. Hij was de eerste Syrische leider die ooit het Witte Huis bezocht, waar hij ontvangst vond bij president Donald Trump, die hem zelfs na het gesprek met aftershave besprayd had.
De ontmoeting tussen Al-Sharaa en Trump, gesteund door regionale bondgenoten, werd als onverwacht succesvol gekenmerkt. De VS hebben sancties opgeheven, wat hoop geeft op economisch herstel. Buitenlandse investeringen, vooral uit Turkije en de Golfstaten, beginnen aan te trekken.
De rol van de buurlanden en regionale spanningen
Niet alle buren zijn even behulpzaam. Israël heeft zich cynisch opgesteld, met twijfel over de nieuwe leiders. Na decennia oppositie tegen Assad lijkt Israël weinig geneigd om de nieuwe Syrische autoriteit te ondersteunen. Israël’s militaire acties hebben grote delen van de militaire voorraad van het nieuwe regime vernietigd. Daarnaast heeft Israël delen van Zuid-Syrië in handen, terwijl het nog steeds de soevereiniteit van Syrië schendt door militaire operaties diep in zijn territorium uit te voeren.
Veranderingen binnen Syrië
Al-Sharaa heeft ontwikkeling mogelijk gemaakt door het onderdrukkende apparaat van Assad weg te halen, zijn gevreesde gevangenissen te sluiten en de geheime politie op te heffen. Vrees voor een Taliban-achtig Syrisch regime zijn tot nu toe niet uitgekomen. Alcohol blijft toegestaan en vrouwen worden gestimuleerd een rol te spelen in de samenleving.
Blik op de toekomst en risico’s
Toch blijven er zorgen bestaan. De veiligheidstroepen van de nieuwe regering worden beschuldigd van het aanvallen van minderheidsgroepen zoals de Alawieten en Druzen, waarvan Israël beweert dat het die groepen beschermt tijdens zijn interventies.
Al-Sharaa’s pogingen om een politieke overeenkomst te sluiten tussen alle Syrische gemeenschappen lopen traag en zijn niet transparant. Hij moet nog veel doen om een stabiele, moderne staat op te bouwen.
Nieuwe kansen en dreigingen
President Trump heeft aangegeven dat Al-Sharaa en Syrië een kans verdienen, maar dat de nieuwe leider deze niet mag verspillen. Aanvankelijk was er grote hoop en belofte in Damascus na de val van Assad. Zoals bij elke revolutie, is er sprake van zowel kansen als grote risico’s. De mogelijkheid voor verdere vooruitgang wordt kleiner naarmate de herinneringen aan de beginfase vervagen.
