Hoge werkloosheid onder jongeren en economische onzekerheid
De werkloosheidscijfers in het Verenigd Koninkrijk zijn opnieuw gestegen, waarbij de meest significante toename zichtbaar is onder jonge mensen. Volgens officiële gegevens bereikte het werkloosheidspercentage in de drie maanden tot oktober 5,1 procent, een stijging van een volledig procentpunt in vergelijking met de voorgaande maand, toen de werkloosheid op 5 procent lag. Deze periode werd gekenmerkt door voortdurende discussies over een strenge begroting en economische maatregelen.
Analyse van de recente statistieken
Toen de Labour-partij in 2024 de macht overnam, stond de werkloosheid op 4,1 procent. De toenmalige regeringsbelofte richtte zich op economische groei en het beschermen van werkenden tegen moeilijke financiële keuzes. Inmiddels geeft Liz McKeown, directeur van de economische statistieken bij het Office for National Statistics (ONS), aan dat het beeld van de arbeidsmarkt verslechtert. Ze merkt op dat het aantal werknemers op de loonlijst opnieuw is afgenomen, wat duidt op een afname van de aanwervingsactiviteit, terwijl bedrijven aangeven dat er minder vacatures beschikbaar zijn.
Volgens McKeown wordt deze zwakte vooral weerspiegeld in een toename van de werkloosheid, in tegenstelling tot een stabiel aantal vacatures. Vooral onder jongere leeftijdsgroepen worden de negatieve trends zichtbaar in de afname van banen en de toename van het werkloosheidspercentage. Daarnaast is de loonstijging in de privé-sector verder afgezwakt, terwijl deze in de publieke sector weer is toegenomen, wat deels te wijten is aan eerdere loonverhogingen.
Jongeren en het werkgelegenheidskader
De werkloosheid onder jongeren wordt op 16 procent geschat. Deze cijfers worden bekendgemaakt in een context van voortdurende onderzoeken naar lekken voorafgaand aan de tweede begrotingsvoorstel van de minister van Financiën. De politieke discussie wordt gedomineerd door zorgen over inkomensbelastingverhogingen en de kosten die daarmee gepaard gaan.
Economische analisten en enquêtes uit de particuliere sector leggen de schuld voor de onzekerheid en de geremde bestedingen bij maandenlang speculeren over de begroting. Dit heeft geleid tot een soort economische stagnatie, waarbij zowel consumenten als bedrijven terughoudend zijn met uitgaven.
Impact van belastingverhogingen en beleidsmaatregelen
De ongemakken worden versterkt door de reactie van werkgevers op de eerste begroting van Rachel Reeves, die onder meer verantwoordelijk was voor een extra nationale verzekeringsbijdrage van 25 miljard pond. Deze kosten hebben bijgedragen aan het hoog houden van de inflatie in het VK. Tevens werden de minimuloonstanden verder verhoogd op 26 november, met tarieven die inflatieverdrijvend werken.
Volgens vroege cijfers van het ONS is het aantal betaalde werknemers sinds de eerste begroting met meer dan 200.000 afgenomen, hoewel deze cijfers nog kunnen worden aangepast. Pat McFadden, de minister van Werk en Pensioenen, erkent dat hoewel meer mensen dit jaar werken en het inactiviteitspercentage laag is, de arbeidsmarktkwesties nog steeds groot zijn. Hij kondigt investeringen aan in opleidingsprogramma’s en werkgelegenheidsprojecten voor jongeren.
De komende economische verwachtingen
De zwakke arbeidsmarktgegevens versterken de verwachtingen dat de Bank of England deze week de rente zal verlagen, waarschijnlijk tot 3,75 procent, het laagste niveau sinds bijna drie jaar. Analisten en economen wijzen erop dat een renteverlaging wordt overwogen vanwege de recente vertragingen in economische groei en de stijging van de werkloosheid, met het oog op het thuisblijven van consumenten en bedrijven door zwakke vraag.
De coalitie van marktdeelnemers wijst op de mogelijkheid dat een renteverlaging een reactie is op de beperkte inflatiewaarden en de economische situatie. Een politieke reactie op de stijgende werkloosheid en de gespannen begrotingssituatie wordt afgewacht.
Politieke reacties en toekomstperspectieven
Daisy Cooper, plaatsvervangend leider van de liberale democraten en woordvoerder economie, uit haar bezorgdheid over de huidige situatie. Ze stelt dat de regering zich weliswaar presenteert als de partij die voor werkenden opkomt, maar dat juist zij en werkzoekenden de dupe zijn van de beleidsfouten. Cooper wijst op de negatieve effecten van de belastingverhogingen, waarbij ondernemingen het moeilijk hebben om de hogere kosten te dragen en de werkgelegenheid onder druk staat. Ze roept de minister van Financiën op om de belastingmaatregelen te herzien om verdere schade te voorkomen.
