De chaotische voorbereiding op de begroting
Ongeacht politieke voorkeur of economische overtuiging, is het moeilijk te ontkennen dat de voorbereidingen op de begroting van de afgelopen maand uiterst onsamenhangend verliepen. De lange wachttijd voor het fiscale evenement werd gekenmerkt door lekken en geruchten, terwijl de chancellor zichzelf tijdens een ongewone inleidingsrede een forse duw in de rug gaf richting belastingverhogingen. Enkele dagen later zette ze haar woorden weer recht.
De traditionele presentatie en de onverwachte publicatie
Toen het moment echt kwam, werd Rachel Reeves onderbroken doordat het Office for Budget Responsibility (OBR) haar begroting online publiceerde, slechts 90 minuten voordat ze in het parlement optrad. Tijdens een routinehoorzitting voor de Treasury select committee, de gebruikelijke na-begrotingsvergadering voor elke minister, had ze haar beste gelegenheid tot dan toe om de ogenschijnlijke chaos te verklaren. Maar hierin bleef ze deels vaag.
De lekken en de berichtgeving
Reeves benadrukte dat de lekken niet geautoriseerd waren en geen helpende rol speelden, maar legde niet expliciet uit waarom ze besloot de plan voor belastingverhogingen los te laten, ondanks dat ze die vooraf had aangekondigd om een gat in de overheidsfinanciën te dichten. Het leek erop dat de lekken vooral betrekking hadden op een bericht van de Financial Times op 13 november, negen dagen na haar toespraak bij Downing Street, waarin werd onthuld dat de plannen voor belastingverhogingen definitief waren geschrapt.
De impact op de markt en de communicatie over de strategie
Dit bericht schudde de markten door de waarde van Britse bonds te doen dalen, terwijl de kosten voor de overheid om de schuld te bedienen toenamen. Reeves noemde het artikel onjuist, onvolledig en “zeer schadelijk”, omdat het de indruk wekte dat ze haar strategische kernpunten loslieten, wat de ruimte voor manoeuvre onder de fiscale regels verminderde. Veel mensen dachten dat een belangrijke beslissing was teruggedraaid vóór dat die was genomen, wat leidde tot verdere onzekerheid en een algemeen gevoel van chaos.
De rol van de OBR en de uiteindelijke beslissingen
Post-begrotingspublicaties werd duidelijk dat het OBR haar vooraf had geïnformeerd dat de totale financieringsgaten minder groot waren dan aanvankelijk gedacht. De chancellor bevestigde dat ze had overwogen de belofte in haar verkiezingsprogramma over belastingverhogingen te verbreken en dat de uiteindelijke beslissing in samenspraak met de premier werd genomen, als een team. “Uiteindelijk was het niet nodig,” zei ze.
De verdediging van haar begrotingsbeleid
Reeves toonde zich vooral overtuigend toen de vragen zich richtten op de inhoud van de begroting. Ze verdedigde haar aanpak, die bestaan uit achterstallige belastingverhogingen en vooraf geplande uitgaven, door te stellen dat deze niet bijdragen aan het stimuleren van groei. Daarnaast deed ze twee stevige toezeggingen: geen vermogenswinstbelasting op primaire woningen en het intact laten van de drieledige indexering voor pensioenen. Hiermee onderstreepte ze dat de voortdurende begrotingsspeculatie voor haar regering inmiddels een vast patroon is geworden.
De conclusie en de verwachtingen
Het comitévoorzitter, Dame Meg Hillier, concludeerde dat Reeves’ optreden feitelijk de “punt” zette achter het begrotingsproces. De minister hoopt dat zo te kunnen laten.
