Inleiding en eerste indrukken
Op 26 november 2025 presenteerde Rachel Reeves een begroting met een omvang van 26 miljard pond aan belastingverhogingen, waaronder een verlenging van de bevriezing van de persoonlijke inkomensdrempels. Dit betekende dat voor het eerst in lange tijd het niet noodzakelijk was om de chancellor te beluisteren om inzicht te krijgen in de economische plannen, belastingen en sociale uitgaven van de overheid. Zonder politieke spin of argumenten dat alles uitsluitend de schuld van de conservatieven was, konden belanghebbenden de echte keuzes, kosten, besparingen en gevolgen van de besluiten zelf beoordelen.
De presentatie van Reeves en de onderliggende analyse
De volgorde waarin documenten werden vrijgegeven en toespraken gehouden, veranderde niets aan de kern van Reeves’ begroting, zowel in positieve als in negatieve zin. Of een besluit nu eerst door Reeves in het parlement werd gedeeld of via een lek door het Office for Budget Responsibility (OBR), de besluiten bleven hetzelfde. Dit zou kunnen betekenen dat parlementariërs enige terughoudendheid zouden moeten tonen ten opzichte van verheven taalgebruik en belerende toon. Toch was de dag niet verlopen zoals Reeves had gehoopt, wat het lastiger maakte om haar politieke boodschappen over te brengen.
De feitelijke inhoud van de begroting
Vooral bleek dat de door Reeves geschetste visie op de economie slechts een deel van het volledige verhaal was. Tijdens de presentatie in het parlement werd de minder rooskleurige kant niet volledig benadrukt. Reeves stelde dat de begroting gericht was op het verbeteren van de levensstandaard, het versterken van de NHS en het verminderen van de overheidsschuld. De OBR-rapportage toont echter dat de levensstandaard naar verwachting slechts in beperkte mate zal stijgen, en dat de groei onder de 1% per jaar zal blijven – aanzienlijk lager dan de vorige periode.
Ook werd geen grote extra financiering toegekend aan de NHS, ondanks meerdere verwijzingen daarnaar. De onzekerheden die het OBR aan veel maatregelen koppelt, maken het moeilijk om concrete voorspellingen te doen over de staatsfinanciën of de schuldafbouw.
Politieke motieven en de werkelijke situatie
Reeves probeerde de schuld voornamelijk bij de Tories te leggen, vanwege onder andere Brexit, stijgende energieprijzen en austerity-beleid, maar hogere loonstijgingen en belastinginkomsten werkten deze argumenten tegen. Deze hogere inkomsten compenseerden de productiviteitsdaling, waardoor slechts zo’n 6 miljard pond van de begrotingstekort overbleef. De verklaring dat de grote beslissingen van vandaag slechts gedeeltelijk op de wordt gebaseerd op de aangekondigde beleidsmaatregelen van Reeves, bevestigde dat de werkelijke prioriteiten vooral gericht waren op het verstrekken van financiering voor het terugdringen van de overheidsschuld en het versterken van het welzijnssysteem.
Belangrijkste doelen van de begroting
De voornaamste doelstelling was het terugdringen van de schuld, waardoor ruimte voor uitgaven naast de financiële buffer werd gecreëerd. Tegen 2030 was de belastingdruk met ongeveer 30 miljard pond verhoogd. De overheid voerde een pakket van belastingverhogingen door, met een totale stijging van ongeveer 5 miljard pond aan te voorziene besparingen in 2029, allemaal gecompenseerd door ongeveer 12 miljard pond extra uitgaven voor welzijnsprogramma’s.
De vraag was of deze begroting, die voor Reeves en Sir Keir Starmer een existentiële kwestie was geworden, de juiste resultaten zou opleveren voor hun politieke overleving.
Opwinding onder Labour-parlementsleden
Voor de Labour-parlementsleden waren de uitgaven van Reeves van circa 9 miljard pond aan sociale voorzieningen en welzijn blijvend positief. Reeves kondigde onder andere een gedeeltelijke herziening van de winterbrandstoftoeslagen aan, evenals het wegwerken van bezuinigingen op gezondheidsgerelateerde uitkeringen en het afschaffen van de limiet van twee kinderen voor bepaalde toeslagen. De besluitvorming zou leiden tot een verhoging van de uitkeringen voor 560.000 gezinnen met gemiddeld 5.310 pond, wat vooral de achterban van Labour ten goede kwam, ook al zag de publieke opinie een ander beeld.
De reactie van de kiezers en de politieke risico’s
Hoewel Labour-parlementsleden tevreden kunnen zijn, is onduidelijk of de bredere bevolking met dezelfde waardering zal reageren. De maatregelen bieden beperkte hulp voor de kosten van het levensonderhoud en de OBR heeft de groei van het reële huishoudinkomen gereduceerd tot 0,25% per jaar. De belangrijkste risico’s liggen in de doorvoering van belastingverhogingen die vooral de werkende klasse treffen. Verhogingen in de persoonlijke belasting en nationale verzekeringen, evenals het verplichte pensioenbesparingsplan via looninhoudingen, zorgen voor extra druk voor lagere inkomensgroepen.
De toename in belastinginkomsten, zoals 15 miljard pond extra uit persoonlijke belastingen en 4,7 miljard pond uit national insurance bijdragen, betekenen dat veel mensen minder spaargeld voor de toekomst overhouden.
Marktgerichte reacties en economische vooruitzichten
De financiële markten lijken positief te reageren; Reeves heeft haar schuldbehoefte aanzienlijk verminderd, van bijna 10 miljard pond aan ruimte tot meer dan 22 miljard pond. Dit biedt enige verlichting, hoewel er onzekerheden blijven bestaan, zoals de verreikende aannames van het OBR, het gebrek aan kostenramingen voor bepaalde hervormingen en de mogelijke risico’s in belasting- en sociale voorzieningenwetgeving.
Wat de bedrijfssector betreft, is er weinig reden tot vreugde: groei wordt vanaf 2026 jaarlijks naar beneden bijgewaardeerd, terwijl de uitgaven niet gericht zijn op het stimuleren van economische groei. De begroting leek vooral gericht op overleving, en er werd veel van de regering gevraagd om te zorgen dat ze kon voortbestaan in moeilijke tijden.
