Voorlopige verkenning en minimale opening
Vladimir Putin heeft voor het eerst gereageerd op het meest recente voorstel van Washington. Aanvankelijk klonk het alsof er een bereidheid was om tot overeenstemming te komen. Hij prees het plan van de Verenigde Staten als een basis voor toekomstige akkoorden. Daarnaast uitte hij de bereidheid tot ‘serieuze’ besprekingen en stond open voor het bespreken van Europese veiligheidskwesties, hoewel dit niet automatisch tot overeenstemming leidde.
Het onderscheid tussen bespreken en akkoord gaan
Maar het woord ‘bespreken’ betekent niet automatisch ‘akkoorden sluiten’, en evenmin dat er sprake is van compromissen. Naarmate de vragen specifieker werden en de discussie zich richtte op de impasses in een vredesakkoord, verscherpte het taalgebruik van de Kremlingleider. Een bekend thema kwam naar voren: de territoriale kwesties.
De status van Crimea en Donbas
Over de meest controversiële kwestie van territorium beschreef Putin de erkenning van de Russische soevereiniteit over Crimea en de Donbas als een ‘sleutelpunt’ in de onderhandelingen met de VS. Deze erkenning was een van de voorstellen die het oorspronkelijke vredesplan met 28 punten zo onaanvaardbaar maakten voor Oekraïne. Hoewel dit in de nieuwste versie van het plan is verwijderd, is duidelijk dat Putin dit graag terug wil. Op dit punt is nog geen middenweg gevonden.
Verwarring en dreigementen richting Oekraïne en Europa
Ook gaf Putin een waarschuwing aan Kiev en de Europese bondgenoten over hun eisen voor een wapenstilstand. Hij stelde dat:
- Ukrainese troepen uit het gebied moeten terugtrekken, waarna de gevechten zullen stoppen,
- Zo niet, dan zal Rusland dit met militaire middelen bereiken.
Deze woorden klinken niet als die van iemand die vrede nastreeft, maar eerder als die van iemand die vasthoudt aan onveranderlijke kernbepalingen en niet zal stoppen voordat hij heeft wat hij wil. Zowel op het slagveld als aan de onderhandelingstafel blijft Rusland een overwinning nastreven.
Legitiemheidsvraag en strategische tactiek
Daarnaast heeft Putin gewezen op de voortdurende twijfel over de legitimiteit van het presidentschap van Volodymyr Zelenskyy. Hij beweerde dat dit betekent dat een rechtsgeldige overeenkomst met Oekraïne op dit moment onmogelijk is. Dit klinkt mogelijk als een strategische speelruimte van Moskou om tijd te winnen; het feit dat er geen vredeplan is, wijt de Russische kant aan juridische formaliteiten.
Toekomstige gesprekken en onwaarschijnlijke overeenkomsten
Wanneer de Amerikaanse gezant Steve Witkoff volgende week naar Moskou reist voor gesprekken, is het zeer onwaarschijnlijk dat hij met een onvoorwaardelijke overeenkomst vertrekt over het nieuwste vredesvoorstel van Amerika. Het lijkt erop dat de Russische bereidheid tot het sluiten van een akkoord beperkt blijft en dat de krachten gericht zijn op het vasthouden aan de kernpunten van hun eisen.
