Bewaring van elektrische activiteit door een robotvoertuig
Wetenschappers hebben waargenomen dat er mogelijk bliksem plaatsvindt op Mars, gebaseerd op analyses van de wervelende windstoten die werden geregistreerd door een robotisch ruimtevaartuig van NASA. Een microfoon aan boord van de Perseverance-rover ving het geknetter van elektrische ontladingen op, zo rapporteerde een Frans geleid onderzoeks team op woensdag.
De documentatie van mini-bliksem
Gedurende twee Marsse jaren — dat is bijna vier aardjaren — noteerden de onderzoekers 55 gevallen van wat zij omschrijven als ‘mini-bliksem’, meestal tijdens stofstormen. Deze elektrische boogjes, die slechts enkele centimeters groot zijn, vonden plaats binnen ongeveer anderhalve meter van de microfoon die op de hoge mast van de rover was gemonteerd. Deze mast maakt deel uit van een systeem voor het bestuderen van Marsrots met camera’s en lasers.
Volgens de wetenschappers kunnen de vonken van de elektrische ontladingen, die lijken op statische elektriciteit op aarde, duidelijk worden gehoord door de windvlagen en stofdeeltjes die op de microfoon slaan. De lead-auteur van de studie, Baptiste Chide van het Instituut voor Astrofysica en Planeetkunde in Toulouse, verklaarde dat wetenschappers al een halve eeuw uitkijken naar elektrische activiteit en bliksem op Mars.
Hij voegde toe: “Dit opent een geheel nieuw onderzoeksgebied voor de Marswetenschap. Het is alsof je een ontbrekende schakel in de puzzel vindt.”
Voorzorgsmaatregelen en kritische beschouwingen
Een andere wetenschapper uitte echter voorzichtigheid over de bevindingen. Hij benadrukte dat het bewijs sterk is, maar dat het afkomstig is van een enkel instrument dat bedoeld is voor het bestuderen van rotsen, en dat de elektrische ontladingen werden gehoord — niet gezien. Daniel Mitchard, senior docent in bliksemfysica en engineering aan de Universiteit van Cardiff, stelde: “Het is echt een toeval dat je iets anders hoort dat in de buurt gebeurt, en alles wijst erop dat het om Mars-bliksem gaat.”
Totdat nieuwe instrumenten worden ontwikkeld en ingezet om de resultaten te bevestigen, voorziet Mitchard nog altijd een discussie onder wetenschappers over de interpretatie, vooral omdat tot nu toe wel zeker is dat bliksem op Jupiter en Saturnus is vastgesteld. Het wordt al jaren vermoed dat Mars ook bliksem zou kunnen bevatten.
Methoden en verdere waarnemingen
Het team van Chide analyseerde 28 uur aan opnames van Perseverance, met als doel episodes van ‘mini-bliksem’ te documenteren op basis van akoestische en elektrische signalen, ter verificatie van mogelijke bliksemverschijnselen. Sinds 2021 verzamelt de rover rotsmonsters in een oud rivierdelta op Mars, waarvan wordt vermoed dat ze sporen bevatten van microscopisch leven dat lange tijd geleden is uitgeroeid.
NASA hoopt deze monsters terug te brengen naar de aarde voor verdere detailed studie, maar de terugkeer missie ligt momenteel stil terwijl de organisatie zoekt naar meer kosteneffectieve alternatieven.
