De zoektocht naar goud blijft de mensheid fascineren — van de polders bij Zwolle tot diep onder de oceaanbodem. Maar wat nu als ik u vertel dat het overgrote deel van het goud op aarde helemaal niet binnen handbereik ligt?
Goud waar je nooit bij komt: het grootste deel zit op 2.900 km diepte
Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar ruim 99,5% van al het goud ter wereld bevindt zich op een plek waar geen enkele boor of mijnwerker bij kan: zo’n 2.900 kilometer onder uw voeten, diep in de aardmantel. Zelfs de meest geavanceerde technologie, zoals die van TU Delft of de high-tech labs bij Groningen, schiet hier tekort. Het is nog vreemder dat wetenschappers begin 2025 aanwijzingen vonden dat er tóch goud ‘ontsnapt’ richting het aardoppervlak.
Hoe komt goud naar boven?
- Vulkanische activiteit: Tijdens heftige uitbarstingen wordt niet alleen magma, maar ook kleine hoeveelheden goud naar de aardkorst gebracht.
- Hydrothermale bronnen: Denk aan de warmwaterbronnen op IJsland — ook hier komt soms goud mee naar boven via heet water en mineralen.
- Aardbevingen: Wanneer de aardplaten bewegen, kunnen er microscopische gouddeeltjes vrijkomen.
Eigenlijk is het een gek idee. terwijl men in Arnhem of Rotterdam oude rivieren uitkamt op zoek naar goud, stroomt er diep onder Nederland een onmetelijke rijkdom die vrijwel onbereikbaar blijft. Toch is het druppeltje voor druppeltje dat een deel van dit goud, over miljoenen jaren, toch aan de oppervlakte verschijnt.
Waarom is het goud zo diep ‘gevangen’?
Bij de vorming van de aarde zonk het goud, samen met andere zware metalen, naar het binnenste. Door de hoge temperatuur (meer dan 4.000°C!) blijft het goud grotendeels in de kern en de mantel vastzitten.
Het resultaat? De Nederlander met een metaaldetector op het Vinkeveense strand zoekt naar kruimels, terwijl het échte goud zich in extreme diepten bevindt.
Is deze ontdekking belangrijk voor ons?
- Economisch: Hoewel het ‘diepe goud’ onbereikbaar is, kan het beter begrijpen van natuurlijke processen nieuwe kansen bieden—denk aan betere mijnbouwtechnieken of innovatieve recycling.
- Wetenschappelijk: De ontdekking helpt geologen om de aardse processen en de ontwikkeling van onze planeet beter te begrijpen.
- Voor de fun: Dit soort verhalen zijn een mooie aanleiding voor discussies aan tafel of voor een pubquiz bij Brouwerij ’t IJ in Amsterdam.
Wat betekent dit praktisch voor u?
- Beschouw uw sieraden met extra waardering — het goud daarin is echt zeldzaam, als u het wereldwijde totaal bekijkt.
- Verwacht voorlopig geen ‘gouden regen’ in de Achterhoek of de Randstad — maar wie weet levert deze kennis in de toekomst wel duurzame innovaties op.
- Toon uw nieuwverworven kennis op borrelavonden of deel het met vrienden die altijd nieuwsgierig zijn.
Wist u dit?
Als het goud uit de aardkern ooit aan de oppervlakte zou komen, zouden we elke straat in Utrecht kunnen plaveien met een gouden laag van enkele centimeters dik. Die kans is minimaal — maar het blijft een fascinerend idee.
Heeft u nog vragen over goud, mijnbouw of wetenschap in Nederland? Deel het gerust — kennis delen is goud waard!
