De arrestatie van Narges Mohammadi
Narges Mohammadi, laureate van de Nobelprijs voor de Vrede in 2023 vanwege haar inzet voor vrouwenrechten en mensenrechten in Iran, is volgens haar supporters op 12 december 2025 in Mashhad gewelddadig gearresteerd. Op dat moment was ze aanwezig bij een herdenkingsbijeenkomst voor een andere mensenrechtenadvocaat die recent was overleden onder onduidelijke omstandigheden. Haar arrestatie vond plaats ongeveer 680 kilometer ten northeasten van Teheran, tijdens een bijeenkomst waar ze een toespraak hield. De Iranian authorities hebben bevestigd dat er arrestaties zijn verricht, maar hebben niet specifiek bevestigd dat zij het doelwit was.
Context en mogelijke gevolgen
Voordat haar arrestatie plaatsvond, zat Mohammadi al in de gevangenis, waar ze bijna 14 jaar had doorgebracht op grond van beschuldigingen zoals samenzwering tegen de nationale veiligheid en propaganda. In december 2024 was ze tijdelijk vrijgelaten op medische gronden, maar haar arrestatie zet een streep door die vrijlating. Deze gebeurtenis valt binnen een bredere context van een toenemende repressie in Iran gericht op intellectuelen en activisten, mede vanwege economische sancties, een zwakkende economie en zorgen over mogelijke nieuwe conflicten met Israël.
Reaktionen van internationale organisaties
De Noorse Nobelcomité, dat de prestigieuze prijs toekent, heeft haar arrestatie met grote bezorgdheid ontvangen. In een verklaring roept de commissie de Iraanse autoriteiten op om onmiddellijk duidelijkheid te verschaffen over Mohammadi’s locatie, haar veiligheid te garanderen en haar zonder voorwaarden vrij te laten. Tijdens haar arrestatie was ze aanwezig bij een ceremonie ter ere van Khosrow Alikordi, een Iraanse advocaat en human rights advocate die eerder dit maand in zijn kantoor overleed, waarschijnlijk door een hartaanval. Haar arrestatie gebeurde naast andere activisten die ook werden meegenomen na het uiten van “normovertredende” chants.
Rechtszaken en gezondheid
De supporters van Mohammadi waarschuwden al langer dat ze mogelijk zou worden teruggebracht naar de gevangenis nadat haar tijdelijke medische vrijlating was verlopen. Ze bleef echter actief, onder meer door protesten en media-optredens, zelfs buiten de verboden Evin-gevangenis in Teheran. Medische experts hebben gewaarschuwd dat het herplaatsen van haar in de gevangenis, vooral onder stressvolle omstandigheden zonder adequate zorg, haar gezondheid aanzienlijk zou kunnen schaden. Mohammadi, die opgeleid is als ingenieur, is inmiddels 13 keer gevangen gezet en bij haar meest recente arrestatie in 2021 was ze betrokken bij een herdenking voor een slachtoffer van een protest.
Het brede patroon van repressie
- De arrestatie wordt gezien als een voortzetting van Iran’s aanvallen op basisvrijheden en vrijheid van meningsuiting.
- Haar aanwezigheid zonder hijab tijdens de herdenkingsbijeenheid werd op video vastgelegd en leidde tot nieuwe arrestaties.
- Hadi Ghaemi, directeur van het Center for Human Rights in Iran, benadrukte dat dit soort acties de repressie tegen activisten en advocaten verder opvoert.
Internationale reacties
De arrestatie heeft wereldwijd ingrijpende reacties uitgelokt, met waarschuwingen over de verslechterende mensenrechtensituatie in Iran en de noodzaak voor internationale druk om Mohammadi’s veiligheid te waarborgen. De situatie benadrukt de stijgende spanningen tussen Iran en het Westen, vooral gezien de recente interesse van Iran in nieuwe onderhandelingen over het nucleaire programma met de Verenigde Staten.
Slotopmerkingen
Momenteel is het nog onduidelijk of Mohammadi opnieuw gevangen gezet zal worden in de reguliere detentie, uitgaande van haar situatie vóór haar medische vrijlating. Haar arrestatie en de reacties daarop illustreren de voortdurende spanning in Iran rondom mensenrechten en de internationale aandacht voor haar zaak.
