De rechter verplichtte hem daarnaast tot het betalen van €4.636 schadevergoeding aan het Spaanse Ministerie van Cultuur, plus rente. De rechtbank van Jaén heeft een man veroordeeld tot 22 maanden gevangenisstraf wegens het herhaaldelijk plunderen van archeologische locaties in de regio Andalusië. Uit het vonnis, gemeld door persbureau Europa Press, blijkt dat de veroordeelde tussen 2019 en 2022 met behulp van een metaaldetector ‘achtereenvolgens en voortdurend’ op verschillende plekken en landelijke gebieden rond Jaén op zoek ging naar archeologische vondsten.
Onherstelbare schade voor het erfgoed
Bij zijn zoektochten heeft de man ‘vele voorwerpen uit het Spaanse historische en archeologische erfgoed buitgemaakt’—stukken die wettelijk eigendom zijn van de regio Andalusië. Het doel: zich deze objecten toe-eigenen en vervolgens doorverkopen aan derden. De rechtbank spreekt over ‘onherstelbare schade voor de historische waarde’ van de vindplaatsen als gevolg van deze handelingen.
Toen de verdachte in september 2022 hoorde dat de politie hem verdacht van misdrijven tegen het historisch erfgoed, meldde hij zich — nog vóór zijn officiële dagvaarding — vrijwillig op het politiebureau en leverde daar 617 metaalvondsten in.
Plundering leverde eeuwenoude munten op
In totaal werden tijdens het onderzoek 328 munten in beslag genomen, waaronder Iberische, Romeinse, islamitische en zelfs 16e- en 17e-eeuwse exemplaren. Verder bestond de opbrengst uit medailles, ringen, crucifixen, klokjes, gespen en diverse soorten munitie. De vondsten besloegen een periode van de Ibero-Romeinse tijd tot aan de moderne geschiedenis.
De geschatte handelswaarde van de in beslag genomen stukken bedraagt €2.228 — maar de schade aan de archeologische sites wordt op €6.864 gezet vanwege het verlies aan historische informatie. Daar kun je, eerlijk gezegd, geen prijskaartje aan hangen.
- De dader bekende tijdens het proces schuld en accepteerde een overeenkomst met het Openbaar Ministerie.
- Naast de celstraf moet alle buit voorgoed worden overgedragen aan de Spaanse staat en de regio Andalusië.
- De gevangenisstraf is voorwaardelijk opgeschort voor twee jaar. Als de veroordeelde in die periode opnieuw de fout in gaat of niet betaalt, moet hij alsnog zitten.
Waarom is illegale opgraving zo’n groot probleem?
Wie weleens een dagje in het Zuid-Spaanse Jaén is geweest, weet dat je er struikelt over de oude ruïnes en olijfbomen. Juist deze gebieden zijn geliefd bij amateur-schatzoekers, maar illegaal graven vernietigt wetenschappelijke context—iets wat nooit meer hersteld kan worden. veel Nederlanders nemen tijdens een vakantie misschien achteloos een ‘Romeinse’ munt of stukje aardewerk mee naar huis, zonder te beseffen dat dit zware consequenties kan hebben.
Wat kun je hiervan leren?
- Laat gevonden voorwerpen altijd liggen en meld een vondst bij lokale autoriteiten of een museum—ja, ook als het ‘maar’ een muntje is.
- De Spaanse overheid werkt sinds 2024 met een digitaal meldpunt voor archeologische vondsten via MiCultura.es.
- Weet dat zelfs onbedoelde verstoring van archeologische vindplaatsen strafbaar is in Europa, ook voor toeristen.
Mocht je ooit in Andalusië lopen en de verleiding voelen — denk even na. Wat nu een souvenir lijkt, kan honderden jaren aan kennis voor altijd verloren doen gaan. In Nederland werken regionale musea als het Allard Pierson Museum graag mee aan onderzoek als je een interessante vondst doet, dus wees wijs en deel!
Wist je dat: In Zuid-Nederland zijn er ook regels rondom schatzoeken met metaaldetectors, bijvoorbeeld bij de Maas of in Noord-Brabant. Check altijd eerst de lokale regelgeving.
