Elke dag belanden er in Nederlandse huizen afvalstoffen in de prullenbak, terwijl we die met simpele keukenmaterialen verrassend makkelijk kunnen hergebruiken. Neem bijvoorbeeld plantaardige olie: onmisbaar voor frietjes, groentes, snacks — zelfs knoflook of kruiden worden er in bewaard. Maar na het bakken blijft u achter met een restje waar de meeste mensen geen raad mee weten. Dus ja — de verleiding is groot om het gewoon door de gootsteen of bij het afval te gooien. Helaas heeft dat flinke gevolgen voor het milieu: één liter frituurolie kan tot 1000 liter water vervuilen, leidingen verstoppen en grote schade aan waterzuiveringsinstallaties veroorzaken.
En dat is zonde, want gebruikte olie kunt u op verrassend makkelijke, duurzame manieren hergebruiken. Ik geef u hieronder twee praktische toepassingen voor thuis: zelf zeep maken én het creëren van mooie, sfeervolle olielampen. U bent zo uw afval kwijt — en krijgt er nog iets nuttigs voor terug ook.
Zelf zeep maken van gebruikte olie: duurzaam schoonmaken
Wist u dat u met uw afgedankte bakolie prima huishoudzeep kunt maken? Die zeep is perfect voor het schoonmaken van vloeren, tuingereedschap, oude theedoeken of het soppen van campingservies. Let op: gebruik deze zeep niet voor uw huid zonder extra kennis — de loog die gebruikt wordt moet echt volledig geneutraliseerd zijn.
Wat heeft u nodig?
- 1 liter gebruikte plantaardige olie (gezeefd met een koffiefilter of kaasdoek)
- 135 gram natriumhydroxide (caustic soda, te koop bij bouwmarkt of online)
- 300 ml koud water
- Kunststof of rvs mengkom (géén aluminium!)
- Roerstok of houten lepel
- Vormen of bakjes van siliconen, karton of plastic
- Huis-tuin-keukenhandschoenen en veiligheidsbril
- Optioneel: citroenschil, lavendel of andere geur- en kleurmakers
Zo maakt u de zeep
- Zeef de olie goed (u wilt geen kroketkruimels in uw zeep!).
- Doe handschoenen en bril op. Voeg de caustic soda langzaam toe aan het koude water, niet andersom, en roer tot het geheel is opgelost. Doe dit altijd buiten of bij open raam – er ontstaat damp.
- Laat het mengsel even afkoelen. Giet dan geleidelijk de afgekoelde olie erbij, terwijl u flink roert.
- Blijf 20-30 minuten roeren tot het een soort dikke vla wordt.
- Voeg eventueel een geurtje toe — wat geraspte citroen of theeboomolie werkt goed.
- Giet het mengsel in de vormpjes en laat minstens 24 uur uitharden.
- Laat de zeep eenmaal uit de vorm nog 3-4 weken ‘rijpen’ op een droge plek voor veilig gebruik.
Zo creëert u zonder moeite een praktisch, goedkoop én circulair schoonmaakmiddel. Sterker nog — de geur bepaalt u helemaal zelf.
Zelf olielampen maken: sfeervol en milieubewust
Ooit zelf een olielampje gemaakt? Met weinig materialen maakt u een warme lamp voor buiten op het balkon, in de tuin of tijdens een etentje in het Vondelpark. Voeg eventueel wat citronella-olie toe, en het houdt zelfs muggen weg op een benauwde avond.
Wat heeft u nodig?
- Glazen potje met (metaal) dekseltje — denk aan een Albert Heijn-uienpotje, een lege Calvé pindakaas of een old-school HAK-pot
- Gefilterde gebruikte olie
- Een dik katoenen touwtje (of een lontje — verkrijgbaar bij hobbywinkels)
- Spijker en hamer om een gat in het deksel te maken
- Eventueel: siersteentjes of decoratief zand (te koop bij Action of Blokker)
In 5 stappen klaar:
- Reinig het potje en maak een gat in het deksel met spijker en hamer.
- Trek het lontje door het gat en zorg dat het tot op de bodem van het potje komt, met een stukje boven het deksel.
- Vul de pot voorzichtig met gefilterde olie.
- Eventueel wat steentjes of zand toevoegen ter decoratie én om het lontje rechtop te houden.
- Dekseltje dicht, lontje aansteken — klaar!
Zo’n lampje geeft uren licht, is navulbaar en duurzaam. Ideaal voor ‘lazy summer nights’ op het terras, zonder extra stroomverbruik. En net wat gezelliger dan een saaie ledlamp.
Geef olie een tweede kans – makkelijk en slim
Bent u zelf niet zo’n knutselaar? Kijk dan of uw gemeente, Buurthuis of initiatieven als De Oesterzwammerij ingezamelde olie innemen. Die zetten het om in biodiesel of nieuwe producten — Amsterdam loopt daar voorop, maar steeds meer plekken in het land doen mee.
Gebruik maken van gebruikte olie is niet alleen beter voor het milieu — het scheelt u ook geld én u leert spelenderwijs iets nieuws. Bewuste keuzes maken is anno 2025 veel makkelijker dan vroeger. Kleine stappen als deze houden Nederland nét dat beetje schoner — en geven u vertrouwen in eigen kunnen, zelfs in de keuken. probeer het een keer!
