Algemene achtergrond van het voorstel
Europa heeft een tegenvoorstel ingediend op het concept-vredesplan van de Verenigde Staten en Rusland voor Oekraïne. Het document, opgesteld door Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland, baseert zich op het 28-puntenplan van de Verenigde Staten. Het plan wordt zorgvuldig doorlopen met voorgestelde wijzigingen en deleties bij elk punt. Sindsdien heeft de VS aangegeven enkele wijzigingen door te voeren in haar oorspronkelijke plan na constructieve gesprekken met Oekraïne.
Inhoud van het Europese tegenvoorstel
Ondertekening en soevereiniteit
Het voorstel benadrukt dat de soevereiniteit van Oekraïne herbevestigd moet worden. Daarnaast komt er een totaalverbod op agressie tussen Rusland, Oekraïne en NATO, waarbij alle onduidelijkheden uit de afgelopen dertig jaar worden weggenomen. Een eerder punt uit het Amerikaanse plan dat stelde dat Rusland niet zijn buren mocht binnenvallen en NATO niet verder mocht uitbreiden, is uit het Europese voorstel verwijderd. Na een vredesverdrag wordt een dialoog tussen Rusland en NATO opgezet om veiligheidszorgen te adresseren en de-escalaties te bevorderen voor wereldwijde stabiliteit en toekomstige samenwerkingsmogelijkheden.
Veiligheidsgaranties en militaire bepalingen
Oekraïne ontvangt uitgebreide veiligheidsgaranties. Het militair vermogen van Oekraïne wordt begrensd tot 800.000 personen tijdens vrede. Toetreding tot NATO hangt af van consensus onder alle lidstaten, wat momenteel niet het geval is. NATO stemt ermee in geen permanente troepen onder haar commando in Oekraïne te stationeren tijdens vreedzame perioden. Amerikaanse garanties, die overeenkomen met Artikel 5 van het NAVO-verdrag, worden in het voorstel bevestigd, met bepalingen over compensatie, en sancties worden hersteld bij agressie door een van de partijen.
Economische en maatschappelijke ontwikkelingen
Oekraïne wordt aangemoedigd om lid te worden van de Europese Unie, waarbij in de tussentijd prioritaire markttoegang wordt geboden. Daarnaast omvat het voorstel een omvangrijk herontwikkelingspakket, inclusief investeringen in technologie, datacenters, energie-infrastructuur en natuurlijke hulpbronnen, met financieringsondersteuning van de Wereldbank. Rusland wordt stapsgewijs geïntegreerd in de wereldeconomie, met onderhandelingen over sanctieverlichtingen en langetermijnsamenwerking op gebieden zoals energie, natuurlijke hulpbronnen en infrastructuur.
Herstel en wederopbouw
De volledige reconstructie van Oekraïne wordt gepland, inclusief vergoeding van schade met geconfisqueerde Russische activa die niet worden vrijgegeven totdat Rusland materiële schade compenseert. Een gezamenlijke veiligheidstoezichtgroep, met deelname van de VS, Rusland, Oekraïne en Europa, wordt opgericht om naleving te waarborgen. Rusland neemt een beleid van niet-agressie jegens Europa en Oekraïne op in nationale wetgeving.
Non-proliferatie en nucleaire vraagstukken
De verdragen voor nucleaire niet-clustering worden uitgebreid, vooral het Fair Start-verdrag. Oekraïne blijft een niet-nucleaire staat onder het Non-Proliferatie Verdrag. Daarnaast wordt de Zaporozhja-kerncentrale onder toezicht van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) herstart en wordt de energie gelijk verdeeld tussen Rusland en Oekraïne.
Sociale en territoriale kwesties
Oekraïne stemt ermee in geen militair gedwongen herstel van gecontroleerde territoria te ondernemen en zal onderhandelen over territoriale ruilen op basis van contactlijnen. Na akkoord zullen beide partijen geen territoriale veranderingen met geweld doorvoeren, en veiligheidsgaranties gelden niet indien deze verplichting wordt geschonden. Rusland zal niet verhinderen dat Oekraïne de Dnjepr onder zakelijke doeleinden gebruikt, en regelingen worden getroffen voor vrije graanvervoer over de Zwarte Zee.
Humanitaire en politieke maatregelen
Een humanitair comité wordt opgericht om openstaande kwesties aan te pakken, zoals het uitwisselen van gevangenen en lichamen, terugkeer van burgers en gijzelaars, familiesamenstelling, en het ondersteunen van slachtoffers. Oekraïne zal zo snel mogelijk na ondertekening van het vredesakkoord verkiezingen houden. Daarnaast wordt het akkoord bindend en wordt naleving bewaakt door een Vredesraad, voorgezeten door voormalig President Donald J. Trump, met sancties bij overtreding.
Slotbepalingen en onmiddellijke maatregelen
Na instemming met het memorandum wordt een onmiddellijke staakt-het-vuren afgekondigd, onder voorwaarde van terugtrekking naar afgesproken punten en monitoringsafspraken onder Amerikaanse leiding. Het voorstel bevat ook bepalingen over militaire en niet-militaire kwesties, waaronder de procedure voor de herstart van nucleaire programma’s, territoriale afspraken, en vrij verkeer over strategische gebieden zoals de Dnjepr.
