Na meer dan een eeuw vol speculatie is het dan eindelijk gebeurd: onderzoekers hebben voor het eerst een levende kolossale inktvis kunnen filmen in zijn natuurlijke omgeving. Zijn verschijning, bizarre tentakels en wilde geschiedenis laten zien hoe onkenbaar en fascinerend onze oceanen nog steeds zijn. Lange tijd hield men de kolossale inktvis voor een legende — iets tussen volksverhaal en wetenschappelijke hypothese. Slechts in stukjes, opgedoken in walvismagen, had men tastbare bewijzen. Maar dankzij een recente expeditie in de zuidelijke Atlantische Oceaan is het raadselachtige monster nu werkelijkheid geworden. Voor het eerst is het gelukt om deze inktvis daadwerkelijk in actie te filmen, diep in de donkere oceaan.
Eerste ontmoeting met een schim uit de zee
Het grote nieuws kwam vanop 600 meter diepte, vlakbij de Zuidelijke Sandwicheilanden. Een team van het Schmidt Oceanografisch Instituut wist daar een jonge Mesonychoteuthis hamiltoni — ongeveer 30 centimeter groot — vast te leggen op beeld. Een primeur: nog nooit was deze kolossale inktvis, het grootste ongewervelde dier op aarde, levend en bewegend in het wild gefilmd.
Dr. Kat Bolstad van de Auckland University of Technology hielp wereldwijd de beelden valideren. Zij noemde het “spannend en bescheiden makend tegelijk”. Tot nu toe moesten biologen het doen met resten uit walvismagen of indirecte aanwijzingen uit mariene voedselwebben. De opnames zijn een baanbrekend moment voor het begrip van dit fascinerende dier.
Wat vertelt zijn anatomie ons?
De kolossale inktvis is niet zomaar een uitvergrote versie van zijn bekende familiegenoot, de reuzeninktvis. Hij is steviger, volumineuzer — en eerlijk gezegd, nog veel vreemder. De tentakels zitten vol roterende haken, de ogen zijn bijna zo groot als een voetbal, en het voortplantingsorgaan is zo’n beetje een meter lang. Het gewicht? Tot wel 500 kilo. En, toeval of niet: hij blijkt zijn tentakels te kunnen regenereren als een soort onderzeese superheld. Geen gewone mond trouwens, maar een radula — vergelijkbaar met slakken en octopussen.
Recente studies tonen opvallende verschillen met de reuzeninktvis: deze variant leeft bijvoorbeeld enkel in ijskoud water. Ook qua weefselstructuur en gedrag — zo zijn er aanwijzingen voor kannibalisme bij deze soort. Ja, de kolossale inktvis is allesbehalve standaard.
Onze zeeën zijn nog vol mysterie
Dit unieke moment komt bovenop eerdere waarnemingen van de zogenaamde “ijsinktvis”. Volgens Dr. Jyotika Virmani, directeur van het Schmidt Institute, laten deze ontdekkingen zien hoe weinig we eigenlijk weten over de Antarctische oceaan. Met hulp van haarscherpe beelden konden wetenschappers wereldwijd de identiteit van deze inktvis bevestigen — gewoon vanaf hun bureau op de wal.
“Deze onvergetelijke momenten”, aldus Virmani, “houden ons scherp: de oceaan zit nog altijd tjokvol geheimen.” De kolossale inktvis — eeuwenlang een schaduw — licht ons nu alvast een tipje van de sluier op, maar wie weet wat er nog komt.
- Wist u dat? — De grootste ooit gevonden kolossale inktvis werd opgevist bij Zuid-Georgië door een Nederlands vissersschip — op slechts 1.600 meter diepte, en woog ruim 495 kilo.
- Tip: Heeft u (net als wij) altijd de wens gehad eens zo’n expeditie te volgen? Veel beelden en updates zijn in 2025 gewoon via NPO, of het YouTube-kanaal van Naturalis te vinden.
Kortom: de diepzee is springlevend… en verrassingen zijn er nog zat.
