Stel je voor: je kijkt op je horloge en merkt het niet — maar ergens deze dagen beleeft iedereen in Nederland samen de kortste dag van ons leven. Nee, we hebben het niet over de winterzonnewende, maar over de feitelijke duur van een aardse dag. Het klinkt misschien als sciencefiction, maar een vooraanstaand astrofysicus heeft het bevestigd. In 2025 naderen we een record: een dag die nét iets korter duurt dan anders. Hoe kan dat? En merkt u er eigenlijk iets van?
De Aarde draait steeds sneller — en dat merken we (bijna) niet
De aarde draait al miljarden jaren om zijn as — meestal vrij stabiel. Toch zijn er minieme schommelingen: soms gaat het nét een fractie sneller, soms iets langzamer. Die verschillen zijn vaak nauwelijks te meten zonder geavanceerde apparatuur. Maar nu is vastgesteld dat we op het punt staan het record van de “kortste” dag te breken, gemeten met atoomklokken.
Wanneer gebeurt dit precies?
Volgens recente berekeningen zal dit fenomeen zich voordoen op een van deze drie dagen: 21, 22 of 23 juni 2025. Op een van die dagen draait de aarde sneller rond haar as dan ooit sinds we dit wetenschappelijk bijhouden. Het verschil? Slechts een paar milliseconden — maar in de wereld van de astrofysica is dat een wereld van verschil.
Waar ligt dat aan?
- Invloed van de maan: Het getij en de zwaartekracht van de maan schuren als het ware aan de aarde en zorgen ervoor dat de rotatie varieert.
- Klimaatverandering: Smeltende ijskappen zorgen voor een andere verdeling van massa, wat weer invloed heeft op de draaisnelheid.
- Interne processen: Beweging in de aardkern, aardbevingen of zelfs vulkaanuitbarstingen dragen hier een steentje aan bij.
Wat betekent dit voor u?
Voordat u zich zorgen maakt: het heeft geen merkbare invloed op uw dagelijkse leven. Uw agenda, treinen van de NS, en zelfs de starttijden van de Eredivisie — ze blijven allemaal gewoon kloppen. Alleen de experts bij het KNMI en enkele obsessieve klokkenmakers in Amsterdam merken iets. Computersystemen wereldwijd houden deze piepkleine veranderingen bij hun tijdsregistratie trouwens wel strikt in de gaten.
Hoe meten ze dat eigenlijk?
Het meetwerk gebeurt met extreem precieze atoomklokken — bij onder andere het International Bureau of Weights and Measures. Af en toe voegen zij een “schrikkelseconde” toe of halen er een af om de officiële tijd te blijven synchroniseren met de echte zonnetijd. In 2025 gaan we mogelijk zo’n negatieve schrikkelseconde beleven. Dat is uniek: nog niet eerder moesten we er één aftrekken!
Wist u dit al?
- De kortste dag tot nu toe werd gemeten op 19 juli 2020. Sindsdien is de aarde alleen maar sneller gaan draaien.
- Een dag volgens de klok bedraagt precies 86.400 seconden — maar op de “kortste dag” in 2025 scheelt het een paar milliseconden.
- Oude zeelieden merkten dit soort verschillen niet — want hun navigatie was lang niet zo nauwkeurig als onze technologie nu.
Een leuk weetje voor bij de koffie
Vertel het op uw werk of in de Jumbo: ergens deze maand draait u letterlijk sneller rond dan ooit. Niet dat u het merkt — maar het verbindt ons allemaal, van Groningen tot Limburg. Dit kleine feitje laat zien hoe dynamisch en bijzonder onze planeet eigenlijk is.
Wat kunt u ermee?
- Gebruik het als origineel gespreksonderwerp — gegarandeerd dat niet iedereen dit op verjaardagen weet.
- Laat het aan kinderen zien: perfecte kans om Astronomie weer even op de kaart te zetten.
- Houd onze landelijke media (zoals NOS of NU.nl) in de gaten — dit soort nieuws duikt gegarandeerd weer op als het zover is.
Samengevat: de aarde draait even iets sneller, u leeft op de snelste planeet ooit (tenminste voor één dag). En nu weet u — dankzij een astrofysicus — dat geschiedenis zich soms letterlijk in milliseconden schrijft.
