Veel apparaten belanden zomaar bij het afval, zonder dat men beseft dat ze waardevolle metalen bevatten – en een grote rol spelen in de circulaire economie. Er bestaat een oud spreekwoord dat zegt: “niet alles wat glinstert is goud”, maar soms is het toch precies dat. Volgens recent onderzoek van de ETH Zürich zitten er in alledaagse elektronische apparaten als oude computers, mobieltjes of zelfs mp3-spelers soms wel tot 22 karaat goud verstopt op de printplaten. Had u dat verwacht? De meeste mensen niet. Daarom verdwijnen die apparaten vaak achteloos in de grijze container, terwijl het goud letterlijk tussen de schroeven verstopt zit. De Zwitserse onderzoekers hebben nu een vernieuwende methode ontwikkeld om dat goud ecologisch te winnen. Dit zou zomaar eens onze kijk op elektronisch afval in Nederland drastisch kunnen veranderen.
Zwitserse wetenschappers halen goud uit oude apparaten — milieuvriendelijk én effectief
Misschien verbaast het u, maar volgens de Global E-Waste Monitor produceren wij wereldwijd jaarlijks meer dan 60 miljoen ton elektronisch afval. Dat is schrikbarend veel en belast ons milieu enorm. Nederland doet het op dat vlak niet beter: kapotte telefoons en laptops verdwijnen hier in recordtempo.
Het team van ETH Zürich heeft een proces ontwikkeld waarbij oude printplaten in een bijzondere oplossing worden ondergedompeld; samen met een speciale eiwit-aerogel – gemaakt van whey, een restproduct uit de zuivelindustrie – worden uitsluitend de goudionen eruit gefilterd. na een verwarmingsstap ontstaat er een vaste goudklomp van soms wel 22 karaat. Ter illustratie: uit 20 oude moederborden haalden de onderzoekers zo’n 450 milligram puur goud.
U voelt hem al aankomen: als we kijken naar hoeveel vergeten apparaten er door het huis slingeren of in de milieustraat belanden, zien we direct hoeveel potentieel er verloren gaat. Dit nieuwe proces gebruikt geen agressieve chemicaliën zoals kwik of cyanide — het is dus stukken schoner. Wie weet: straks brengt u het oude toestel zelf naar het recyclepunt van Coolblue of de gemeentewerf, met de wetenschap dat u zo goud uit afval redt.
Praktisch: zo werkt goudwinning uit elektronica en wat levert het op?
De Zwitserse methode draait om het hergebruik van een afvalproduct dat we juist meestal weggooien: wei. Door deze onder de juiste omstandigheden te verwarmen en zuur te maken, ontstaan mini-fibrillen die samen een poreuze aerogel vormen. Dat sponsachtige materiaal vangt selectief alleen het goud op uit het mengsel van metalen in de printplaten.
De voordelen op een rij:
- Geen mijnbouw meer voor nieuw goud — bespaart grote stukken natuur
- Zuivelresten worden nuttig ingezet, dus dubbele winst
- Veel minder uitstoot van broeikasgassen dan bij klassieke goudwinning
- Financieel aantrekkelijk: volgens de onderzoekers liggen de kosten rond de €1 per gram opgehaald goud, tegenover een marktprijs die richting €45 per gram gaat (stand: voorjaar 2025, ANB beurs Amsterdam)
De impact? Niet alleen goud kan zo worden teruggewonnen; dezelfde werkwijze is ook mogelijk voor bijvoorbeeld koper, nikkel of palladium. Dat geeft de circulaire economie in Nederland een flinke boost — en misschien denkt u voortaan wél twee keer na voordat u uw oude laptop meegeeft aan de gemeentelijke ophaaldienst.
Nog leuk weetje voor wie benieuwd is: sommige winkels, zoals MediaMarkt en Bol.com, zijn al begonnen met aparte inleverpunten voor e-afval. Zo maakt u recyclen nóg eenvoudiger én draagt u direct bij aan het hergebruik van kostbare metalen.
