De demolities en de reactie van bewoners
Op een dag in Oost-Jeruzalem staan groepen toeschouwers op een balkon terwijl drie graafmachines zich een weg banen door een vier verdiepingen tellend gebouw dat al lange tijd een opvallend onderdeel van het uitzicht was. De wegen in de wijk Wadi Qaddom in Silwan worden afgesloten door Israëlische politie, terwijl de bewoners van de omliggende gebieden vanaf verschillende punten toekijken hoe het gebouw wordt afgebroken. Dit flatsgebouw huisvestte ongeveer honderd buren, veel van hen zijn nu dakloos.
Een oudere vrouw zit bij een bushalte nabij een politiebewakingspunt dicht bij de locatie van de sloop. Terwijl ze de heuvel afloopt, kijkt ze nogmaals terug naar het puin en de vernieling. Haar wangen glimmen van de boosheid en ze roept dat God haar enige bescherming is.
“Waar zijn de Arabische landen? Er is niemand die ons helpt,” roept ze uit.
In 2025 zijn in de Palestijnse wijken van Oost-Jeruzalem ongeveer 230 gebouwen gesloopt, waarbij een blok van ongeveer dertien flatgebouwen als het grootste werd beschouwd. Deze sloop duurde twaalf uur voordat het volledig was afgebroken. Het gebouw was zonder vergunning, net als veel andere in Silwan, en stond op land dat niet voor bewoning was bestemd. De bewoners waren aan het protesteren tegen langdurige sloopbevelen en hadden aanvragen ingediend voor vergunningen toen de graafmachines bij dageraad arriveerden.
Standpunt van de gemeente en juridische context
De gemeente Jeruzalem verklaarde dat de sloop gebaseerd was op een gerechtelijk bevel uit 2014. Volgens hen hadden de bewoners verlengingen gekregen om het bevel uit te voeren en werden hen diverse opties aangeboden om een oplossing te vinden, maar zij verzwegen de aangeboden alternatieven.
Een architect en stedebouwkundige van de Israëlische NGO Bimkom (Planners for Planning Rights), die de families ondersteunt bij het verkrijgen van vergunningen voor het land, stelt dat hun tijd om te handelen beperkt was. “Ze kregen te horen dat het sloopbevel zou worden uitgevoerd en dat ze daarna nog zes maanden de tijd zouden krijgen om hun planning voort te zetten. Zes maanden is niet genoeg voor dergelijke processen, want die duren lang,” zegt Sari Kornish na een ontmoeting met de advocaat van de bewoners bij de gemeente Jeruzalem.
De positie van vergunningen voor Palestijnen in Oost-Jeruzalem
Volgens Sari wordt vergunningenverstrekking aan Palestijnen in Oost-Jeruzalem steeds minder frequent. “Heel weinig, en sinds 7 oktober, de laatste jaren, nog minder,” zegt ze. “Het was altijd discriminatie. Het was altijd niet genoeg.”
Israël’s minister van nationale veiligheid, Itamar Ben-Gvir, posteerde op X (voorheen Twitter) een bericht over de sloop van het gebouw. Hij verklaarde: “Proud to lead the policy of demolishing illegal buildings – not only in the Negev, this morning in East Jerusalem (Silwan) een gebouw dat illegaal was gebouwd en waarin 100 mensen woonden, werd gesloopt! Versterkt de politie en de districtscommandant.”
De annexatie van Oost-Jeruzalem en delen van de Westelijke Jordaanoever door Israël wordt volgens het internationale recht als illegaal beschouwd.
Huidige situatie en de uitbreiding van nederzettingen
Momenteel wonen ongeveer 500.000 Israëliërs in de Westelijke Jordaanoever en meer dan 230.000 in Oost-Jeruzalem, waar sommige bewoners woningen overnemen terwijl anderen land proberen te seizen. Sinds 2025 hebben minstens 500 Palestijnen hun huis verloren door sloop vanwege ontbrekende vergunningen in Oost-Jeruzalem. Daarnaast worden minstens 1.000 personen, waaronder 460 kinderen, geconfronteerd met gedwongen verhuizingen als gevolg van rechtszaken en uitspraken door Israëlische rechtbanken die door gevestigde organisaties worden ingediend.
In de wijk Batn al Hawa in Silwan kijkt Zuhair al Rajabbi vanaf zijn balkon uit over de huizen van zijn buren. Het landschap wordt gekenmerkt door sloopplaatsen en door Israëlische vlaggen gemarkeerde voormalige woningen. Sommige kolonisten zijn bezig met het renoveren van de daken om hun eigen woningen te maken. “Ze hebben vijf kinderen, en een grootmoeder was in een kamer. Beneden was een gezin van zeven kinderen, samen met de vrouw en moeder, in dat ene huis,” vertelt hij terwijl hij naar de daken wijst.
Terwijl ze kijken, veegt een vrouw stilletjes het vuile water in een gat in de afscheiding en giet het op het dak van de buurwoning. Zuhair zegt met een droeve bitterheid: “Kijk, ze gieten zelfs het vieze water op het dak van onze buren. We woonden vroeger samen zoals hier thuis, samen eten en drinken. Het maakt me verdrietig om te zien dat hun huis verdwijnt.”
