Actuele situatie en aankondigingen
Om 11.30 uur wordt er een vraag-en-antwoordsessie georganiseerd over de huidige griepepidemie die het NHS bedreigt. Wetenschapscorrespondent Thomas Moore zal deelnemen aan de experts in de paneldiscussie om vragen van het publiek te beantwoorden. Men kan vragen indienen via het formulier bovenaan de pagina.
Het NHS heeft de nieuwste prestatiecijfers gepubliceerd, waarin wordt gewaarschuwd voor een ‘slechtste geval scenario’ deze maand. Deze waarschuwing komt doordat een gevaarlijke griepstam zich snel verspreidt en infecties door het hele land veroorzaakt. Het publiek wordt uitgenodigd om vragen te stellen aan deskundigen tijdens de sessie.
Verontrustende cijfers en prognoses
De recentste gegevens van NHS England tonen dat het zorgsysteem zich voorbereidt op een crisis. Er wordt gewaarschuwd dat december mogelijk de ergste maand wordt door een toename van ‘supergriep.’ Alleen in de laatste week zijn griep-gerelateerde ziekenhuisopnames met meer dan de helft gestegen. Gemiddeld lagen vorige week 2.660 patiënten per dag in het ziekenhuis met griep, het hoogste aantal voor deze periode ooit en een stijging van 55% ten opzichte van de week ervoor.
Onder leidinggevenden in de gezondheidszorg heerst de angst dat het aantal grieppatiënten in ziekenhuizen inmiddels flink is toegenomen, zonder dat een daling in zicht is. De griepeizoen begint dit jaar eerder dan gebruikelijk, en het aantal opgenomen patiënten is aanzienlijk hoger dan vorig jaar. De NHS heeft al een ‘griepprik SOS’ uitgevaardigd voor kwetsbare groepen.
Internationale en regionale ontwikkelingen
Ook in Australië werden records gebroken met infectiecijfers die wijzen op een periode van ernstige griepepidemie. Australië wordt vaak beschouwd als een indicator voor wat er in het Verenigd Koninkrijk te verwachten is. Daarnaast signaleerden regio’s in de Azië-Pacific, zoals Japan, een griepepidemie die in oktober uitbrak en ertoe leidde dat veel scholen gesloten werden.
Soorten griep en mutaties
Er bestaan drie types griep: influenza A(H1N1), influenza A(H3N2) en influenza B. Dit jaar is vooral de H3N2-stam problematisch. Griepvirussen evolueren voortdurend door een proces dat antigenic drift wordt genoemd. Hierdoor worden elk jaar nieuwe vaccins ontwikkeld. Voor het noordelijk halfrond worden de virusstammen in februari geselecteerd, voorafgaand aan de winter.
Recent evolueerde de H3N2-stam, specifiek subclade K, meer dan gebruikelijk over de zomer. Hierdoor wijkt deze af van de stam die voor de vaccins wordt gebruikt, aldus de UK Health Security Agency (UKHSA).
Risico’s en sterftecijfers
Experts waarschuwen dat dit winter duizenden levens kan kosten. Het aantal doden door griep in het Verenigd Koninkrijk is vorig jaar meer dan verdubbeld. Volgens UKHSA stierven vorig winter 7.757 mensen in Engeland aan griep, tegenover 3.555 het jaar daarvoor. Het aantal overlijdens onder kinderen steeg van 34 naar 53.
Gezondheidsechefs waarschuwen voor een buitengewoon moeilijke winter en ambulancebroeders melden dat ziekenhuisbedden vol liggen met patiënten die vaak in gangen moeten wachten. Verpleegkundigen uiten zorgen over de omstandigheden waarin veel kwetsbare en oudere patiënten worden behandeld, vaak in ondermaatse omstandigheden.
Overheidsmaatregelen en advies
NHS-leiders roepen mensen met griep- of verkoudheidsklachten op om mondkapjes te dragen in het openbaar. Daniel Elkules, CEO van NHS Providers, benadrukt dat het momenteel om een zeer besmettelijke griepstam gaat, die zich uitstekend verspreidt door de gunstige omstandigheden. Hij adviseert dat mensen die hoesten of niezen en niet ernstig ziek zijn, een mondkapje moeten dragen op openbare plaatsen en met het openbaar vervoer om verspreiding te voorkomen.
De Britse overheid raadt aan om tijdens de winter de hygiëne te waarbagen en bij symptomen een masker te dragen. Volgens een recent blog van UKHSA blijven maskers een waardevol hulpmiddel om de verspreiding van respiratoire virussen te beperken.
Hoge ziekenhuisopnames en voorspellingen
Vóór de publicatie van de nieuwste cijfers lag het aantal grieppatiënten per dag in ziekenhuizen in Engeland aanzienlijk hoger dan in dezelfde periode in 2024. Gemiddeld lagen in de laatste week van november 1.717 patiënten in bed, inclusief 69 op de intensive care. Dit vertegenwoordigt een stijging van 56% in vergelijking met hetzelfde weektiquette vorig jaar, toen er 1.098 in bed lagen, met 39 op de IC.
Op slechts 30 november lagen er 2.040 grieppatiënten in ziekenhuizen in heel Engeland, een scherpe stijging van 74% vergeleken met dezelfde dag in 2024. Dit was het hoogste aantal op één dag sinds 2021.
Toekomstgerichte maatregelen en waarschuwingen
De NHS blijft waarschuwen dat er geen afvlakking of piek in de epidemie zichtbaar is. Gezondheidsleiders vrezen dat tot 8.000 mensen in het ziekenhuis kunnen belanden. Ondanks dat al meer dan 17 miljoen griepvaccins zijn uitgedeeld, lijkt het niet voldoende vanwege de meer besmettelijke nieuw opkomende stam.
Om verdere verspreiding te beperken, wordt aangeraden dat mensen met symptomen maskers dragen. Het is belangrijk dat mensen zich blijven inspannen voor preventie en dat ze hulp zoeken via NHS 111 of de online dienst voor niet-levensbedreigende gevallen.
Conclusie
De situatie op dit moment wijst op een kritieke winter voor de gezondheidszorg in het VK. De combinatie van een vroege start, mutaties in het virus en hoge infectie- en ziekenhuisopnames onderstrepen de noodzaak van waakzaamheid en preventieve maatregelen.
