Een emotioneel moment voor Kim Smith
Op haar ziekenhuisbed straalt Kim Smith vreugde en emotie uit terwijl ze zich voorbereidt op een operatie. Ze wil graag een boodschap overbrengen.
“Als de familie van de donor dit ooit ziet, bedankt u heel erg, want dit is het kostbaarste geschenk dat ik in mijn leven heb ontvangen,” zegt ze, terwijl er tranen in haar ogen verschijnen.
Kim ondergaat een van de zeldzaamste en meest bijzondere operaties: een handtransplantatie. Het voelt alsof het einde van een lange weg is bereikt.
De ingrijpende gebeurtenis die haar leven veranderde
Tijdens een vakantie in Spanje acht jaar geleden raakte Kim besmet met een urineweginfectie, wat haar leven abrupt doormaakte.
In enkele uren werd haar verteld dat ze slechts twee uur te leven had. Na negen weken in een medisch geïnduceerde coma werd ze wakker in het Milton Keynes University Hospital, waar het nieuws kwam dat al haar ledematen geamputeerd moesten worden.
Ze had septische shock ontwikkeld door de infectie en haar armen, voeten en delen van haar schedel verkleurden zwart.
“Ik zat in een heel donkere periode,” vertelt Kim. “Ik wilde gewoon sterven. Ik wilde niet zo leven.”
De weg naar herstel en nieuwe hoop
Nadat haar ledematen waren geamputeerd, verzamelde Kim duizenden ponden om protheses aan te schaffen. Deze waren echter oncomfortabel en moeilijk te hanteren, met haakvormige vingers die ongewenste aandacht trokken.
Ze besteedde vier jaar aan een wachtlijst voor nieuwe handen. Ondanks dat, liep ze 17 keer teleur doordat donorhanden niet compatibel bleken.
“Ik zit hier nu en ik kan nauwelijks geloven dat het echt is,” zegt Kim. “Totdat ze me meenemen naar de operatiezaal en ik de handen op me zie, zal ik niet geloven dat het gebeurt.”
Het complexe proces van het selecteren van de juiste handen
Een handtransplantatie duurt meestal twaalf uur in de operatiekamer, waarbij het team heel vroeg begon met de voorbereidingen. De handen van de donor arriveren echter pas na vijf uur ’s middags, waardoor de operatie wordt opgesplitst over twee dagen.
Het is een uiterst complexe procedure waarbij leven en dood samenkomen. Een week na de operatie ontvangt het team een e-mail van het ziekenhuis: “Kim is momenteel niet erg wel. Ze maakt het kwetsbaar.”
Voorwaarden voor het kiezen van de juiste hand
Voor patiënten op de wachtlijst voor handtransplantatie geldt dat ze eerst een jaar psychologisch en medisch worden geëvalueerd. Daarbij moeten ze aangeven welk type hand acceptabel is, op basis van geslacht, grootte, leeftijd en etniciteit.
De aangewezen ledematen moeten zo’n biologisch match zijn dat afstoting wordt beperkt. Omdat uiterlijk en voorkomen een rol spelen, is het proces complexer dan bij inwendige organen.
Het proces van donorselectie en logistieke eisen
Het gezin van de donor moet toestemming geven zodra ze benaderd worden door speciale orgaandonorverpleegkundigen. De hand moet binnen twee uur rijden van het Leeds University Hospitals NHS Trust, omdat na het afnemen de limb slechts 90 minuten zonder bloedvoorziening mag blijven.
Na verwijdering wordt de hand op ijs vervoerd, maar essentieel is dat deze niet in ijs wordt gelegd om bevriezingsschade te voorkomen. Het team van professor Simon Kay bereidt de ontvanger voor.
De expertise van Professor Simon Kay
Professor Kay is een van de voornaamste handtransplantatiespecialisten in het Verenigd Koninkrijk. Zijn team voert transplantaties uit, ook tussen geslachten, en houdt rekening met factoren als grootte, leeftijd en uiterlijke kenmerken zoals sproetjes en tatoeages.
Het huidtype vormt een moeilijk punt voor het team, vooral bij patiënten van Aziatische afkomst die handtransplantaties willen van een ander etnisch profiel. De nauwkeurigheid van overeenkomsten blijft van groot belang.
De 90-minuten regel en procedure details
De toestemming van de familie moet binnen korte tijd worden verkregen. Vanaf het moment dat bloedtoevoer wordt afgesloten, blijft er slechts 90 minuten om de hand te plaatsen bij de ontvanger.
De hand wordt naar de operatiekamer gebracht op ijs, waarbij het belangrijk is te voorkomen dat het bevriest. Professor Kay: “De limb kan afkomstig zijn van de pols, middenin de onderarm, of bovenarm,” en er worden spiegelbeeldige aanpassingen gedaan aan de donorhand.
De maatschappelijke discussie over het delen van ledematen
Professor Kay benadrukt dat meer mensen open moeten staan voor gesprekken met geliefden over het doneren van ledematen en organen na het overlijden. Nog steeds kan handdonatie niet direct worden aangevinkt op de donorregistratie, en het aantal donateurs dat zelf besluit of diens familie hiermee akkoord gaat, is gering.
Volgens hem kunnen families moeite hebben om te denken aan het verlies van lichaamsdelen bij een begrafenis of crematie. Toch leeft dat bij velen niet bij degenen die er daadwerkelijk gebruik van maken.
Het team van Kay voerde in 2012 de eerste handtransplantatie uit in het VK en heeft sinds die tijd 11 patiënten geholpen met in totaal 20 nieuwe ledematen.
De moeilijke gesprekken en de persoonlijke impact
Professor Kay zegt: “Je kunt de hand missen vanaf de pols, midden in de onderarm of boven de arm. Dan moeten we de donorhand spiegelen en aanpassen aan de rest van het lichaam.”
Hij moedigt aan dat meer mensen willen praten over het doneren van ledematen, ook al zijn ze al geregistreerd als donor.
“Veel familieleden willen niet denken aan het weggebeurde lichaamsdeel bij de uitvaart. Maar voor de ontvanger betekent het een nieuw leven, iedere dag weer,” aldus Kay.
De levensveranderende kracht van een handtransplantatie
Een handtransplantatie garandeert niet altijd succes, maar voor sommige patiënten betekent het een compleet nieuw leven. Becca Heritage overleefde een ernstige infectie, die haar benen en vingers weg deed, en kreeg in 2023 haar rechterhand getransplanteerd.
Na twaalf uur in de operatie keek ze voor het eerst naar haar nieuwe hand met kleine nagels en vingertoppen. Ze was emotioneel en kon het nauwelijks geloven.
Ze kan nu schrijven, koken, haar haar verzorgen en zichzelf voeden. Het gevoel dat de hand van haar is, blijft aanwezig.
Ze stuurde een brief naar de familie van haar donor, waarin ze hen bedankt en meer over de donor leerde, zoals haar hobby’s en haar uiterlijk.
De terugkeer naar normaal leven
Een week na haar operatie stuurde Kim Smith ons een voicebericht waarin ze vertelde dat ze bijna weer leeft. Ze had een gevaarlijke situatie gehad waarin ze bijna haar leven verloor, en haar familie was erg geschrokken.
In het ziekenhuis onderging ze een tweede operatie waarbij slechts haar linkerhand kon worden gered. Professor Kay legt uit: “Het leven gaat altijd voor een ledemaat, en we moesten accepteren dat ze haar rechterhand waarschijnlijk zou verliezen.”
Kim kan haar nieuwe hand al bewegen en vindt het bijna niet te geloven. Het is de limb van een vreemde die haar familie na hun overlijden aan haar heeft geschonken.
“Het is het kostbaarste geschenk dat ik ooit heb ontvangen,” zegt Kim. Ze leert nu haar rechterhand te gebruiken als een linkerhand, ongeacht dat het een nieuwe ervaring is.
De voortgang en herstel na de transplantatie
In de weken daarna ziet Kim grote veranderingen. Haar nieuwe hand geeft haar haar zelfstandigheid terug. Ze kan nu haar tandenborstel oppakken, haar make-up aanbrengen, haar haar kammen en haar huisdieren uitlaten.
De persoonlijke groei raakt haar, vooral na bijna acht jaar waarin ze niets voor zichzelf kon doen. De hand, afkomstig van iemand anders, leeft voort in haar en symboliseert een nieuw begin.
Kim heeft haar eerste moment gehad om de hand van haar kleindochter vast te houden, een bijzonder en emotioneel moment.
Voor mensen die zich emotioneel uitgeput voelen of suïcidaal, is er hulp beschikbaar via de Samaritans: 116 123 of [email protected] in het Verenigd Koninkrijk. In de VS kunnen ze contact opnemen met de lokale afdeling of 1 (800) 273-TALK.
