Verdenkingen van doelgerichte aanvallen op niet-belsende mannen
Volgens een onderzoekscommissie zou er bij bepaalde leden van een Britse speciale eenheid in Afghanistan een bewust politiek beleid bestaan hebben om mannen in fighting age te doden, zelfs wanneer zij geen directe dreiging vormden. Een stuk daterend uit 2011 onthult dat een hogere officier, onder de codenaam N1466, de directeur van de Britse speciale eenheden waarschuwde voor deze strategie. De officier berichtte dat de commandant van de eenheid, bekend als UKSF1, het vermoeden uitte dat de leden opzettelijk gericht zouden hebben op mannen die niet als gevaarlijk werden beschouwd.
De waarschuwing en de onderdrukking ervan
In een document van 7 april 2011 gaf N1466 aan dat de commandant van de eenheid had gehoord dat er mogelijk een doelbewuste tactiek was om zonder directe dreiging mensen te elimineren, en dat sommige soldaten in afzonderlijke gesprekken soortgelijke suggesties hadden gedaan. Hoewel de heer N1466 erkende dat het mogelijk slechts geruchten of speelschappen waren, benadrukte hij dat de context dit niet ondersteunde en dat de situatie potentieel gevaarlijk kon worden. Hij waarschuwde dat dergelijke geruchten, als ze niet worden aangepakt, de ethiek en de juridische houdbaarheid van de eenheid onder druk kunnen zetten.
Het besluit om te verzwijgen en de motieven
De directeur, bekend onder de codenaam N1802, zou volgens N1466 bewust informatie hebben weggemoffeld om de reputatie van de eenheid en de ministeries te beschermen. Hij zou informatie over vermeende moorden, inclusief gegevens over wapens en slachtoffers, hebben gecontroleerd op een manier die de reputatie van de operationele gegevens en de verantwoordelijken versterkte. N1466 stelde dat de directeur het vermeende criminele karakter van bepaalde activiteiten niet aangeroerd heeft en in plaats daarvan tactieken en procedures heeft herzien, maar dat dit slechts een façade was.
Onderzoek naar incidenten en vermeende oorlogsmisdaden
In een verklaring uit 2018 beschreef N1466 een incident waarbij UKSF1 een compound binnenging en een kamer met mensen onder een muskietennet doodschoot, zonder dat de aanwezigen zich hadden gegeven. Pas toen het net werd opgetild, bleken het vrouwen en kinderen te zijn. Volgens documenten zou dit incident zijn toegedekt en zou de persoon die schoot een onderscheiding hebben ontvangen. Hiernaast uitte N1466 zijn mening dat het niet loyaal was om dergelijke praktijken te ondersteunen of te zwijgen over criminele activiteiten.
De morele overtuigingen en de roep om transparantie
Hij vertelde dat veel collega’s niet voor dergelijke gedragingen hadden gekozen en dat het niet de norm was binnen de eenheid. Hij noemde het niet-elitair karakter van de activiteiten en stelde dat het afweek van de reputatie van UKSF. N1466 benadrukte dat hij en anderen vinden dat er meer openheid nodig is over de gebeurtenissen en dat het bewust verzwijgen van misstanden niet acceptabel is. Zijn getuigenis wordt gezien als cruciaal voor het blootleggen van mogelijke oorlogsmisdaden en het beoordelen van de integriteit van het militaire apparaat.
Verhullingen en juridische complicaties
Het onderzoek wordt belemmerd door documenten die getuigen dat commandanten computergegevens hebben gewist of onmogelijk maakten de volledige gegevens te traceren. In 2023 probeerden het Ministerie van Defensie en het Royal Military Police (RMP) de toegang tot bepaalde bewijzen te beperken wegens nationale veiligheid, wat door media en families van slachtoffers als problematisch werd bestempeld. Desondanks blijven bewijzen dat Britse soldaten mogelijk oorlogsmisdaden hebben gepleegd, en er wordt voortdurende controverse gevoerd over de afhandeling ervan.
De winternacht-operatie en de controverse rond incidenten
Een van de beklaagden beschrijft een incident uit 2012 waarbij UKSF-medewerkers een huis doorzochten en een kamer met een muskietennet uitgingen. Toen zij het net opvolden, bleek dat vrouwen en kinderen aanwezig waren. Dit incident zou zijn toegedekt en de betrokken militair zou een prijs hebben ontvangen. Het rapport benadrukt dat zulke incidenten niet volgens de ethische standaarden van de eenheid zouden zijn afgehandeld.
Politieke en juridische nasleep
Deskundigen en familieleden van slachtoffers stellen dat de Britse speciale eenheden een ‘moordcampagne’ tegen burgers zouden hebben uitgevoerd, en dat hoge officieren actief pogingen hebben gedaan om onderzoeken te beperken of te voorkomen. Operation Northmoor en Operation Cestro, onderzoeken naar vermeende executies en oorlogsmisdaden, leverden geen vervolging op. Het Ministerie van Defensie zegt dat het de onafhankelijke rechthebbingen volledig steunt en dat openheid en verantwoording de kernwaarden blijven.
Een complex en beeldbepalend proces
Met een nieuwe wet, de Overseas Operations Act van 2021, werd het voor de Britse strijdkrachten lastiger om zich te verdedigen tegen beschuldigingen. Families eisen dat de waarheid boven tafel komt, terwijl het onderzoek blijft hangen in geheimhouding. Het is onzeker of volledige gerechtigheid kan worden bereikt, ondanks de bewijzen en getuigenissen die blijven opduiken. De lopende onderzoeken en getuigenissen onderstrepen de complexiteit van het doorlichten van militaire operaties in een conflict dat nog lang niet voorbij is.
