Een nieuw onderzoek lost eindelijk één van de grootste raadsels rond de binnenkant van onze natuurlijke satelliet op – met gevolgen die ons beeld van het zonnestelsel op z’n kop zetten. Voor het eerst bevestigt een internationaal team van onderzoekers dat de maan een vaste, ijzerrijke binnenkern heeft. Deze vondst – gepubliceerd in Nature en deels mogelijk gemaakt dankzij Europese (lees: ook Nederlandse) lasers – maakt een eind aan een decennialange discussie én kan een nieuw hoofdstuk schrijven in menig natuurkundeboek. Met slimme data uit ruimtevaartmissies en nauwkeurige lasermetingen lukte het onderzoekers om het inwendige van de maan beter te modelleren dan ooit. Interessant detail: dit bevestigt niet alleen oude NASA-vermoedens, maar biedt ook hints naar het mysterie van het verdwenen magnetische veld van de maan én haar geologische evolutie.
Wat zit er daadwerkelijk ín de maan – en waarom zet het ons denkbeeld over de ruimte op scherp?
Volgens het team onder leiding van Arthur Briaud (CNRS, Frankrijk) bestaat de maankern uit een vloeibare buitenlaag, plus een vaste, ijzerrijke binnenkern met een dichtheid van 7.822 kg/m³. Dat getal zal geen belletje doen rinkelen, maar komt sterk overeen met die van onze aardkern. Denk even na: deze solide kern beslaat zo’n 15% van de maanstal.
Bovendien vonden de onderzoekers aanwijzingen voor een actief proces diep in de maanmantel, waarbij zwaardere stoffen naar beneden zakken en lichtere juist omhoog bewegen. Die interne golfbeweging verklaart mogelijk waarom op sommige plekken nog steeds bepaalde (en best aparte) elementen aan het oppervlak van oude vulkanen te vinden zijn. als je volgende keer naar de maan kijkt, weet je: daar gebeurt nog veel meer dan we ooit vermoedden.
Hoe kwamen wetenschappers achter deze solide kern – en wat betekent dat nu praktisch?
De doorbraak kwam door nieuwe computersimulaties die seismische data, minuscule gravitatievervormingen en zelfs kleine schommelingen in de afstand tussen aarde en maan combineerden. Daarmee konden onderzoekers — en dat is niet overdreven — tot op de kilometer nauwkeurig inschatten wat zich diep binnenin afspeelt. Leuk om te weten: een vergelijkbare theorie kwam al in 2011 uit bij NASA, maar nu is het bewijs écht sluitend.
Een vaste maankern betekent ook: de maan had ooit een krachtig magnetisch veld, ontstaan door een actieve binnenkern. Snappen hoe dat veld ontstond én weer ‘uit ging’, helpt onderzoekers wereldwijd beter inschatten hoe planeten en grote manen in het vroege zonnestelsel zich ontwikkelden. Misschien – als we het goed bestuderen – komen we zelfs dichter bij het antwoord op hoe de aarde zichzelf vroeger beschermde tegen kosmische straling.
- Fun fact voor nieuwsgierige lezers in Nederland: Veel van die lasermetingen komen deels uit Europese samenwerkingsprojecten waar ook Nederlandse kennis (denk aan ESA/ESTEC, Noordwijk) bij betrokken is.
- Wat kun je hiervan meenemen? Onderzoek naar onze maan is allesbehalve afrond — voor jonge lezers (en stiekem ook voor volwassenen) ligt er nog genoeg ruimte voor avontuur… letterlijk.
Het is geen geheim meer: ook in 2025 heeft de maan nog verrassingen in petto. Wie weet staat uw koffie morgen naast wéér een beroering in de wetenschap.
