In zijn rubriek in Forbes deelt psycholoog Mark Travers praktische inzichten voor het vernieuwen van emotionele verbondenheid, het stroomlijnen van verwachtingen en het verbeteren van de dagelijkse samenwerking in langdurige relaties. Want als de tijd verstrijkt, herkennen veel stellen het stille proces: de oorspronkelijke vonk wordt minder fel — er komen meer verantwoordelijkheden en het dagelijks leven vraagt alle aandacht. Vooral in huwelijken met kinderen draait veel om opvoeden — en raken partners elkaar onderweg een beetje kwijt. Zeker in een druk land als Nederland, waar alles strak gepland is, is de vraag herkenbaar: “Wanneer zijn we zo uit elkaar gegroeid?” Volgens psycholoog Mark Travers (Cornell University) zit de kracht niet in een constante romantiek, maar in bewuste rituelen die de band vernieuwen en verdiepen. In zijn Forbes-serie benoemt Travers drie essentiële vragen die je als koppel kunt gebruiken om je relatie in de plus te houden.
1 – Groeien we samen, of leven we gewoon naast elkaar?
Deze eerste vraag draait om samen groeien als basis van je relatie. Travers wijst op een studie uit Psychological Reports over het belang van intrinsieke motivatie: de innerlijke drang om keuzes te maken naar wat je écht belangrijk vindt — als mens, én als partner.
Uit onderzoek onder 331 volwassenen, veelal al minstens tien jaar getrouwd, bleek: wie zichzelf en elkaar blijft ontwikkelen, ervaart meer emotionele nabijheid, onderlinge steun en relatiegeluk. Resultaten die ik herken — zelfs in gesprekken met kennissen uit steden als Groningen of Rotterdam hoor je het verschil als mensen écht nieuwsgierig blijven naar elkaar.
Travers benadrukt: relaties floreren niet alleen door toewijding, maar vooral door de wens om in elkaar te investeren. Simpele vragen als “Wat houdt jou nu bezig?” of “Wie zijn we samen aan het worden?” kunnen onverwachts energie geven als de koek soms op lijkt.
Nieuwsgierigheid is je geheime wapen. Stel elkaar weer eens vragen over de dromen of idealen van vroeger. Of check: welke passies leven er nog? Zulke gesprekken zijn geen luxe — ze houden het vuur brandend, zelfs als de agenda’s volstaan met werk, hockey en Albert Heijn-afspraken.
2 – Willen we eigenlijk nog steeds samen dezelfde toekomst?
Mensen veranderen, hun verlangens ook. Travers waarschuwt: veel stellen groeien uit elkaar niet door gebrek aan liefde, maar omdat ze ongemerkt een andere kant op gaan. Plots heb je weliswaar ’n hypotheek, gedeelde vrienden en een gezamenlijke Netflix-account — maar voel je je verbonden richting eenzelfde stip op de horizon?
Een systematische review in Epidemiology and Health onderzocht huwelijkssucces wereldwijd. De opvallendste ingrediënten: gedeelde waarden, commitment, duidelijke rollen, goede communicatie, samen bewust tijd maken en overeenstemming over opvoeding (arme ouders — iedereen kent het dilemma: wie haalt ze vandaag bij de bso?).
Als jullie het op deze fronten eens zijn, is de kans op chronische ruzie klein en ervaar je eerder het gevoel van een écht team. Een praktische tip: ga minstens één keer per jaar samen zitten en bespreek doelen, wensen en mogelijk veranderde prioriteiten. Zo’n ‘strategisch koppeloverleg’ klinkt zakelijk, maar is goud waard. Geen garanties, wel rust in je hoofd dat je tijdig kan bijsturen.
3 – Voelen we ons veilig als we ruzie maken?
Ten derde — hoe je conflicten samen aanpakt, zegt alles. Volgens Travers is het niet erg om meningsverschillen te hebben: het gaat erom hoe je ruzie maakt.
Hij haalt een kwalitatief onderzoek uit Contemporary Family Therapy aan, waarin het idee van samen onderhandelde conflictstrategieën centraal staat. Uit interviews met 90 stellen (40 jaar huwelijk of langer!) en een enquête onder 900 mensen kwamen zes gewoonten naar voren:
- Luisteren met oprechte intentie om elkaar te begrijpen
- De emotie laten zakken of het gesprek pauzeren wanneer het te heftig wordt
- Duidelijk communiceren — geen verborgen agenda’s of zinloze aannames
- Volhouden zonder je eigen kernwaarden op te geven
- Snel zoeken naar oplossingen voordat een probleem vastroest
- Ook ruimte geven om af te koelen: de band is belangrijker dan het gelijk
Opvallend: vooral luisteren, intensiteit bewaken en helderheid in communicatie bleken doorslaggevend (samen goed voor de helft van alle antwoorden!). Geen groot nieuws misschien, maar wel iets waar je bewust werk van moet maken — dat weet ik uit eigen ervaring; soms wil je gewoon gelijk. Toch leert de praktijk anders.
De Forbes-rubriek haalt daarnaast een twintigjarig onderzoek aan: de manier waarop koppels ruzie maken voorspelt hun lichamelijke gezondheid! Jarenlange boosheid verhoogt je kans op hartklachten — emotionele afstand blijkt gekoppeld aan spierpijn en stijfheid (nee, echt, dit is onderzocht in onder meer het UMC Amsterdam). De effecten stapelen op. Het motiveert om, hoe moeilijk ook, steeds te werken aan emotionele veiligheid — zelfs als de tent even op ontploffen staat. Travers besluit: dit leer je niet ‘vanzelf’, het is een vaardigheid die je keer op keer samen ontwikkelt.
