De natuurkunde is 2025 officieel binnen een nieuw tijdperk gestapt. Wetenschappers van de Universiteit van Warschau hebben iets gevonden dat lange discussies losmaakt — een deeltje dat sneller beweegt dan het licht én dat sporen van tijdreizen zou kunnen vertonen. Voor wie dacht dat Einstein het laatste woord had, pak even een sterke koffie: het is tijd om uw blik op het universum te herzien.
Hoe kan het? De basis van de ontdekking
Het onderzoeksteam uit Warschau testte afwijkingen in bekende natuurkundige processen met uiterst gevoelige Metis-detectoren. die staan sinds vorig jaar ook in Delft — misschien heeft u daarover gelezen. Daarbij stootten ze op signalen die niet passen binnen de speciale relativiteitstheorie van Einstein. Die laatste stelt immers glashelder: niets kan sneller dan het licht.
Wat nu, zult u denken. Het gaat om een theoretisch voorspeld deeltje (voor de nieuwsgierigen: het zogeheten “chronon”) dat zich waarschijnlijk buiten ons reguliere tijdsconcept beweegt. Het deeltje was tot deze Poolse doorbraak vooral voer voor sciencefiction — nu is het realiteit, bevestigd met reproduceerbare experimentele data.
Gevolgen voor de wetenschap — en voor ons allemaal
- 1. Fundamentele theorieën staan ter discussie. Relativiteit, tijd, oorzaak en gevolg — de spelregels kunnen zomaar veranderen.
- 2. Nieuwe toepassingen op komst. Denk aan supersnelle communicatie, minieme tijdsprongen of revolutionaire computertoepassingen. Klinkt futuristisch? Dat dachten we twintig jaar geleden ook over AI.
- 3. Europa als wetenschappelijk middelpunt. Het feit dat een Poolse universiteit het voortouw neemt — met hulp van onder andere het Delft Institute of Quantum Computing — toont dat de top van fundamenteel onderzoek niet meer exclusief Amerikaans is.
Kanttekeningen: waarom we toch nog voorzichtig moeten zijn
Natuurlijk — in Rotterdam worden al moppen over “tijdreizende OV-kaarten” gemaakt, maar voorzichtigheid blijft nodig. De experimenten zijn spectaculair, maar vereisen peer review en vooral herhaling onder wisselende omstandigheden. De Universiteit van Amsterdam werkt momenteel samen met Warschau om dat proces te versnellen.
Wat betekent dit voor uw dagelijks leven?
Op dit moment verandert er morgen geen treinrooster en kunt u uw ochtendkoffie rustig blijven drinken — want tijdreizen zit er voor consumenten voorlopig niet in. Maar: het zet de deur wagenwijd open voor compleet nieuwe technologie. Wie weet komt die supersnelle communicatiechip over vijftien jaar gewoon van Philips of ASML.
Bruikbare tips voor nieuwsgierige geesten
- Blijf het nieuws volgen op platforms als NEMO Kennislink of NRC Wetenschap — updates over dit deeltje gaan snel.
- Bezoek de expositie “Grenzen van Tijd & Ruimte” in het NEMO Science Museum, Amsterdam — sinds april 2025 met een interactieve sectie over deze ontdekking.
- Denk alvast na: hoe zou u gebruik maken van een technologie die tijd kan buigen?
Samengevat
Het deeltje sneller dan licht is geen sciencefiction meer. We staan mogelijk aan de vooravond van een revolutie in de natuurkunde. Blijf nieuwsgierig, want die kleine deeltjes uit Warschau gaan ons begrip van ruimte en tijd stevig opschudden.
