Het San José-wrak: een schatkist op de bodem van de zee
Het klinkt als een verhaal uit een avonturenboek: een Spaans schip, geladen met goud en zilver, zinkt tijdens een zeeslag—en blijft eeuwenlang ongezien liggen in de Caribische Zee. In 2025 weten we echter zeker: het verhaal is echt. Het gaat om de San José, het fameuze galjoen dat in 1708 verging voor de kust van Colombia. De ontdekking van zijn gouden munten zorgt nog steeds voor opschudding onder schatzoekers, historici en – laten we eerlijk zijn – iedereen die stiekem droomt van een schatkaart in een oude fles.
Wat maakt de San José zo bijzonder?
U vraagt zich misschien af: wat is er zo uniek aan dit wrak? Volgens recente schattingen bevat de San José voor 17 miljard dollar aan goud, zilver en edelstenen. Dat maakt het zonder twijfel het rijkste scheepswrak ooit gevonden. Lokale kranten als het NRC en internationale media schrijven er gretig over.
- Meer dan 200 ton schatten—van goudstaven tot zeldzame gouden munten uit de 18e eeuw
- Munten met unieke gravures: sommige met mythische Spaanse figuren, andere met bijna vergeten Zuid-Amerikaanse symbolen
- Een tijdscapsule van koloniale geschiedenis, verstopt onder het wateroppervlak nabij Cartagena
De vondst herinnert ons eraan hoe direct het verleden verbonden kan zijn met het heden. Colombianen spreken erover op straat—bij het tankstation in Rotterdam hoorde ik pas nog studenten ‘San José’ noemen als synoniem voor ‘verborgen rijkdom’.
Munten als miniatuurfotoboeken van de geschiedenis
Wat vooral fascinerend is: elke gevonden munt vertelt een verhaal. Sommige zijn zwaar afgesleten, andere glanzen alsof ze gisteren zijn geslagen. De gravures variëren van het wapen van Spanje tot ingewikkelde patronen waar je als leek misschien niet direct betekenis in ziet. Maar wie goed kijkt, ontdekt een soort reisverslag: van het koloniale rijk tot het gouden tijdperk van de Cariben.
Hoe ziet een goudschat van dichtbij eruit?
Zelf heb ik een muntenverzameling van mijn opa. Natuurlijk, het zijn geen San José-munten—zelfs geen Bataviadukaten van de Zilverstad Schoonhoven—maar het bijzondere gevoel is hetzelfde. Je houdt geschiedenis vast, gewoon aan je keukentafel. Net daarom zijn de beelden uit Colombia zo bijzonder, ze tonen bergjes gouden munten die ooit door handen gingen die we nu alleen uit de geschiedenisboeken kennen.
Schatjagen in de 21e eeuw: wie mag de munten houden?
De afgelopen jaren woedt er een flinke discussie in Zuid-Amerika en Europa: wie heeft recht op deze ongekende schat? Colombia claimt dat het nationale erfgoed is, Spanje beroept zich op historisch eigendom—en ondertussen vragen lokale vissers zich af of ze ooit een glimp van die rijkdom zullen opvangen. De Nederlandse maritieme archeoloog Annemieke Veenstra, regelmatig te zien bij “Andere Tijden”, noemt de San José ‘een zeldzame kans voor mondiale samenwerking’.
Tips: hoe herkent u waardevolle historische munten?
- Let op jaartallen en zeldzame gravures (denk aan symbolen uit het huis Bourbon of Spaanse karvelen)
- Controleer het gewicht—echte gouden munten voelen zwaar en koel aan
- Vraag in een gespecialiseerde muntenwinkel, zoals ‘Het Muntkabinet’ in Amsterdam, om een beoordeling
En—niet onbelangrijk—kijk met bewondering naar elk stukje verleden. Zélfs als u geen zeeschat in uw kelder vindt.
Waarom deze vondst u zou moeten interesseren
De ontdekking van de San José laat zien dat geschiedenis altijd in beweging blijft. Vandaag ligt de schat nog op de bodem van de zee, morgen ligt hij misschien in een nationaal museum. En met een beetje pech—of geluk—kijken we over tien jaar naar een Netflix-serie: ‘The Treasure of San José’.
Dus, volgende keer dat u over de binnenstad van Amsterdam wandelt of langs de kustlijn van Scheveningen struint—wie weet, misschien ligt er onder uw voeten ook een stukje verborgen historie.
