Introductie: Beschermen of verstikken?
In de Nederlandse opvoeding is er altijd discussie geweest: moet je je kind zo veel mogelijk beschermen, of laat je ze juist hun eigen fouten maken? Volgens psycholoog Rafa Guerrero — een naam die steeds vaker opduikt in de media — is de balans cruciaal. Overbescherming blijkt namelijk op de lange termijn meer kwaad dan goed te doen.
Wat betekent ‘overbescherming’ eigenlijk?
Veel ouders denken dat ze het beste doen voor hun kinderen: huiswerk nakijken, elk wissewasje regelen, snel in actie komen bij verdriet of problemen. Maar volgens Guerrero resulteert dit in een kind dat later lastig zelf keuzes maakt, altijd bevestiging zoekt — en met een flinke portie onzekerheid de wereld in stapt.
- Kinderen durven minder risico te nemen
- Zelfstandig beslissen wordt moeilijk
- Fouten maken voelt als falen, niet als leren
- Relaties en vriendschappen verlopen stroever
Mensen onderschatten makkelijk de lange termijn-gevolgen van deze aanpak — je ziet het effect pas echt als je kind volwassen is. In mijn praktijk in Amsterdam kom ik zulke verhalen bijna wekelijks tegen.
Signalen van overbescherming
Soms zie je het niet meteen aan de buitenkant, maar deze signalen zijn typisch voor een ‘overbeschermd’ kind:
- Snel hulp vragen bij kleine problemen
- Moeite met nee zeggen of grenzen stellen
- Altijd bevestiging willen van ouders of leraren
- Angst voor nieuwe situaties — zelfs iets simpels als een nieuwe buslijn uitproberen
Herkenbaar? Dan wordt het tijd om stil te staan bij je eigen opvoedstijl.
Hoe beïnvloedt overbescherming het volwassen leven?
Uit recent onderzoek van bijvoorbeeld de Vrije Universiteit Amsterdam blijkt: deze jongeren krijgen gemiddeld vaker te maken met burn-out-verschijnselen, faalangst of uitstelgedrag. Alles moet immers “goed” gaan, anders volgt teleurstelling — en dat terwijl het echte leven vol tegenslagen zit.
Kortom: wie altijd afhankelijk is geweest van ouderlijke keuzes, blijft onzeker en besluiteloos. Je ziet het in sollicitatiegesprekken — een kandidaat die niet weet wat ‘ie wil. Of in relaties, waar ruzies plotseling onoverkomelijk lijken.
Wat kun je doen als ouder?
Geen paniek: overbescherming is makkelijk te doorbreken als je er bewust mee omgaat. Een aantal concrete tips die in de praktijk echt werken, ook volgens Nederlandse opvoeddeskundigen:
- Laat je kind zelf oplossingen bedenken. Ook als het langer duurt of niet foutloos gaat.
- Moedig ‘kleine risico’s’ aan. Laat ze zelf naar de Jumbo om de hoek gaan, of een afspraak maken bij de huisarts.
- Leer omgaan met falen. Praat over wat goed én mis kan gaan. Perfectie bestaat niet.
- Geef ruimte voor emoties. Het is oké om boos, bang of verdrietig te zijn — dat hoort bij opgroeien.
Voorbeeld uit de praktijk
In Rotterdam zag ik laatst een leuke actie: scholen laten leerlingen zelfstandig een excursie organiseren, van route tot budget. Natuurlijk gaat er van alles mis — maar wat je dan ziet: kinderen groeien van die verantwoordelijkheid. volwassen durven ze veel meer.
Tot slot: meer loslaten is moeilijk, maar 100% de moeite waard
Natuurlijk is loslaten niet makkelijk, zeker niet met alle veranderingen rond 2025. Maar juist nu is het nodig om kinderen te laten leren door te proberen — in plaats van altijd maar in te grijpen. Een beetje avontuur doet wonderen voor hun latere leven.
Dus, vraag uzelf af: bescherm ik, of verstik ik? En durf wat meer los te laten — uw kind is u dankbaar, ook als het niet altijd meteen soepel gaat.
