Het Verschuivende Landschap van Werk en Technologische Vervanging
Verschillende grote ondernemingen, waaronder Klarna, Microsoft en Amazon, hebben in recente jaren menselijke functies vervangen door kunstmatige intelligentie (AI). Maar wat betekent deze ontwikkeling voor de toekomst van werk? Recent onderzoek toont aan dat AI snel bepaalde beroepsgroepen overneemt, waardoor er momenteel ongeveer 40 functies bestaan die het meest kwetsbaar zijn voor automatisering.
Een voorbeeld hiervan is Joe Turner, een 38-jarige schrijver die in twee jaar tijd 70% van zijn klanten verloor aan chatbots, wat hem 120.000 pond kostte. Volgens gesprekken die de redactie met experts, onderzoekers en getroffen arbeidskrachten heeft gevoerd, behoort zijn rol tot die 40 functies die onder grote druk staan van AI-vervanging.
Hoe AI Baanwerk Automatiseert en Wat Experts Zeggen
Onderzoek, gepubliceerd door Microsoft in juli, toont aan dat ongeveer 85% van de taken binnen Turners werk door AI kunnen worden uitgevoerd. De analyse van 200.000 gesprekken met de chatbot Co-Pilot concludeerde dat het minstens 90% van het werk van historici en programmeurs, 80% van de verkoopmedewerkers en journalisten, en 75% van dj’s en datawetenschappers kan voltooien.
Van de meest kwetsbare functies in de top 40 vallen ook taken zoals klantenserviceassistents (72%), financiële adviseurs (69%) en productspecialisten (62%) onder de meest bedreigde. Een tabel met deze gegevens toont hoe verschillende rollen presteren ten opzichte van AI-automatisering.
De Werking en Kritiek op de Onderzoeken
Microsoft-onderzoeker Kiran Tomlinson benadrukt dat de studie bedoeld is om te onderzoeken welke beroepen op een productieve wijze AI kunnen integreren, niet om banen volledig af te schaffen. Toch zijn niet alle experts het hiermee eens. Turner kijkt sceptisch aan en zegt: “Dat is wat ze hopen te promoten.” Andere professionals uit de industrie betwijfelen de optimistische voorspellingen van Microsoft en waarschuwen dat binnen drie tot vijf jaar een groot deel van deze functies volledig vervangen kan zijn.
Een AI-consultant met meer dan tien jaar ervaring bevestigt dat, ondanks de voorspellingen, veel functies in werkelijkheid slechts gedeeltelijk geautomatiseerd worden en dat het vooral rollen zijn die sterk afhankelijk zijn van persoonlijke relaties of oordeel die goed standhouden tegen AI.
Economische Trends en Bedrijfssluitingen
De grote bedrijven kondigen met regelmaat banenverlies aan onder het mom van efficiëntieverbeteringen door AI. Zo heeft Klarna zijn personeelsbestand met 40% verminderd, terwijl het beweert dat haar chatbot het werk van 700 werknemers doet. Microsoft meldt dat het 15.000 banen schrapt, terwijl het tegelijkertijd 69 miljard pond investeert in datacenters voor AI-training en 500 miljoen dollar wil besparen in klantenservicecentra door inzet van AI.
Amazon-CEO Andy Jassy kondigt aan dat het bedrijf zijn arbeidskosten verwacht te verminderen door grote schaal van AI-gebruik. Echter, volgens een AI-consultant ligt de werkelijke implementatie van ontslagen meestal niet in het onmiddellijk vervangen van banen, maar eerder in het invoeren van bevriezingen op aanwervingen en het vertragen van werkgelegenheidsgroei.
De Impact op Freelancers en Creatieve Banen
Voor freelancers blijkt dat de vraag naar schrijf- en programmeerklussen met 21% is gedaald sinds de introductie van ChatGPT vorig jaar. Turner kreeg in december 2023 een e-mail van een website waar hij tien jaar voor werkte, waarin gevraagd werd of hij AI gebruikte. Toen hij ontkende, verdween hij geleidelijk uit de lijst van hun freelancers, waarmee zijn jaarlijkse inkomen met 30.000 pond verdampte.
De Uitspraken van Prominenten en de Historische Context
Leiders in de AI-sector, zoals Dario Amodei en Sam Altman, voorspellen dat duizenden banen, vooral in witteboorden functies, volledig zullen verdwijnen. Echter, experts zoals Fabian Stephany van Oxford waarschuwen dat slechts functies met één duidelijke taak zonder veel complexiteit definitief vervangen worden, zoals pinsetters of vertalers.
Historisch bewijs toont dat technologische innovaties altijd bepaalde arbeid hebben weggevaagd, zoals de trampolines voor boeren in de 20e eeuw of automatische pinsetters. Toch hebben deze veranderingen ook nieuwe banen gecreëerd, vooral toen nieuwe technologieën nieuwe industrieën en productiemethoden mogelijk maakten. AI lijkt hierop geen uitzonderlijk patroon te vormen, maar wel een massa banen onder druk te zetten.
De Morele en Sociaal-Economische Vragen
Wat betekent het werken met AI voor menselijke arbeid? Turner beschrijft het werk met AI als “koel, uniform en oppervlakkig”. Aan de andere kant benadrukken sommige experts dat AI ook kan leiden tot meer menselijke banen door het ondersteunen van creatieve processen en het automatiseren van repetitieve taken. Bijvoorbeeld door het genereren van gepersonaliseerde diensten of het automatiseren van administratief werk bij grote organisaties.
Desalniettemin blijft de vraag of AI banen daadwerkelijk augmenterend of vervangend zal zijn. Mensen die zich niet verdiepen in AI-vaardigheden worden geconfronteerd met een lagere werkgelegenheidskans, terwijl degenen die investeren in nieuwe vaardigheden, zoals blijkt uit rapportages en vacatures, mogelijk een aanzienlijke carrièrestijging kunnen doormaken.
De Rol van Overheden en de Toekomst van Werk
In januari uitte de Britse oppositieleider Keir Starmer dat bijna elk aspect van de samenleving binnen enkele jaren door AI beïnvloed zal worden. De regering vermeed tot nu toe expliciete maatregelen, maar kondigde aan dat er 7,5 miljoen arbeidskrachten getraind zullen worden in AI-vaardigheden en dat er investeren zal plaatsvinden in innovatiezones met AI-datacenters.
Volgens experts is het van groot belang dat beleidsmakers maatregelen nemen om werknemers te beschermen en zich voorbereiden op een toekomst waarin AI een grote rol speelt, zonder dat werkgelegenheid volledig uitwaaiert of wordt weggenomen zonder alternatieven.
Wat Kun Je Zelf Doen?
Voor werknemers wordt aangeraden om zich te ontwikkelen op het gebied van AI-vaardigheden. Steeds meer vacatures eisen kennis van AI, en werkgevers hechten waarde aan deze competenties. Zo toont data dat AI-gerelateerde vaardigheden op LinkedIn met 65% zijn gestegen en dat vacatures met AI-trefwoorden met 170% zijn toegenomen sinds juni 2023.
Door je te verdiepen in AI en het integreren ervan in je werk, kun je mogelijk niet alleen je baan behouden, maar zelfs een carrièrestijging maken. Het maken van een gratis account bij AI-chatbots zoals ChatGPT, Claude of Gemini biedt een praktische eerste stap. Het invoeren van persoonlijke gegevens en vragen hoe AI je kan ondersteunen, kan direct in je werk en loopbaan kansen creëren.
Toch is niet iedereen optimistisch. Turner merkt dat sommige klanten terugkeren en dat AI-inhoud als “leeg” en “zonder ziel” wordt ervaren, wat het werk minder aantrekkelijk maakt. AI mag dan de juiste woorden kunnen zetten, maar volgens hem betekent dat uiteindelijk weinig.
