De gevallen van misbruik en onbeheerde praktijken
Sky News onderzoekt de duistere wereld van therapie, waarin iedereen zich kan voordoen als counselor of psychotherapeut zonder dat daarvoor wettelijk erkende opleiding, kwalificaties of toezicht vereist zijn. Een van de gevallen die hierbij aan de orde kwamen, betrof Kira Mitchell, 35 jaar, die via het NHS een therapeut toegewezen kreeg na een verlies in haar familie. Aanvankelijk groeide hun relatie door gedeelde interesses, maar al snel werd duidelijk dat de grenzen tussen professionaliteit en persoonlijke betrokkenheid vervaagden. De therapeut, die haar zou moeten helpen, begon persoonlijke details te delen, waardoor Kira zich meer leek te voelen als de therapeut dan als de cliënt.
Onprofessioneel gedrag en de gevolgen
Kira beschreef haar gevoelens van angst en de zorgen om haar welzijn, vooral toen zij hoorde dat haar therapeut met een familieprobleem kampte en klaagde dat het haar had moeten overkomen. Kort daarna merkte ze dat de therapeut haar herhaaldelijk belde en ophing, terwijl zij later verklaarde dat die oproepen per ongeluk waren. Haar mentale toestand verslechterde, en zij meldde het gedrag van haar therapeut; uiteindelijk werd deze ontslagen. Desondanks blijft de betreffende therapeut momenteel actief in de privésfeer en adverteert zij haar diensten online, zonder dat er enige officiële registratie of openbaar bewijs van haar praktijk bestaat.
Het juridische grijze gebied
In het Verenigd Koninkrijk kan iedereen zich zonder regulering uitroepen tot therapeut, zoals Kira’s verhaal duidelijk maakt. Er bestaat geen wettelijke bescherming voor titels als counselor of psychotherapeut; slechts bepaalde typen geaccrediteerde psychologen vallen onder regulering. Hierdoor kan iedereen zich zonder formele opleiding of toezicht als therapeut presenteren, ook in geval van wangedrag.
Uit onderzoek van de British Association for Counselling and Psychotherapy (BACP) en YouGov blijkt dat bijna de helft (48%) van de Britten denkt dat ’therapeut’ een gereguleerde titel is, vergelijkbaar met dokter of tandarts. Tegelijkertijd weet ongeveer negen van de tien mensen niet dat het gebruik van de titel ’therapeut’ in het VK niet wettelijk beschermd is.
Meer vraag door cultuur en risico’s van onbeheerde praktijkvoering
Sinds de COVID-pandemie is de vraag naar mentale gezondheidszorg flink toegenomen; in 2024 werden in Engeland 5,2 miljoen verwijzingen gedaan – een stijging van 37,9% ten opzichte van 2019. Apps zoals BetterHelp bieden vergelijkbaar met Uber tegenwoordig snel toegang tot geaccrediteerde therapeuten. Echter, het ontbreken van wettelijke bescherming betekent dat veel cliënten vertrouwen op persoonlijke indrukken en reputatie in plaats van op kwalificaties.
Volgens onderzoek van dezelfde organisaties heeft slechts de helft van de mensen die therapie hebben gehad, ooit de kwalificaties van hun therapeut gecontroleerd. Er zijn persoonlijke verhalen van cliënten die, zonder dat zij dat doorhadden, werden gevraagd hun therapeuten te rijden naar bijvoorbeeld Selfridges of ander ongepast gedrag vertoonden, wat illustratief is voor de risico’s van ongereguleerde praktijken.
Regulering en de behoefte aan meer bescherming
De organisatie The Soke, opgericht door Maryam Meddin, heeft persoonlijke ervaring met deze problematiek. Ze pleit voor wettelijk vereiste accreditering door officiële instanties, omdat dat een eerste stap zou zijn in het beschermen van cliënten en het waarborgen van professionele standaarden. De UK Council for Psychotherapy (UKCP) ondersteunt dit voorstel en bepleit wettelijke regulering.
Het professionele controleorgaan, de Healthcare Regulator (PSA), uit zorgen over het feit dat onbevoegde therapeuten cliënten kunnen schaden, vooral omdat cliënten grote mate van vertrouwen in hun therapeuten stellen. Kira’s therapeut, die nog steeds geregistreerd staat bij UKCP, is niet officieel schuldig bevonden in haar zaak; het onderzoek is nog gaande, en de NHS benadrukt dat privépraktijken niet onder hun toezicht vallen.
Het belang van ethiek en transparantie
Het gebruik van de term ’therapie’ heeft tegenwoordig een grote scheefheid in betekenis en wordt vaak op straat gebruikt. Het is niet meer zo taboe om over mentale gezondheid te praten, en velen maken dit onderdeel uit van hun dagelijks leven. De regulering van de praktijk ligt sinds 2010 stil, waardoor de kwaliteit sterk afhankelijk is van de ethiek en de integriteit van individuele therapeuten. Hoewel sommige professionals hoge standaarden hanteren, opereren anderen met minimale training en zonder toezicht, hetgeen risico’s met zich meebrengt.
Het publiek is zich nauwelijks bewust van deze verschillen. Iedereen die zich emotioneel of suïcidaal voelt, kan contact opnemen met organisaties zoals Samaritans via 116 123 of hun lokale hulpdienst. In de Verenigde Staten kunnen soortgelijke hulpdiensten eveneens ondersteuning bieden, afhankelijk van de regio.
