De zaak van Jay Slater en de online tragedie
De verdwijning van Jay Slater in Tenerife heeft de wereld van online speurders en tragische trollen op een nieuwe moeilijkheidsgraad gebracht. Zijn rouwende familie maakt deel uit van een groeiend aantal families die geconfronteerd worden met negatieve online aanvallen en moeite hebben om de distributie van misleidende informatie te bestrijden.
Op vrijdag 19 december 2025 om 03:53 uur stelde Jay’s moeder de vraag die zij al achttien maanden niet meer kan beantwoorden: “Wanneer stopt dit?” De voortdurende stroom van haat, desinformatie en beledigingen op het internet houdt al zolang aan. Debbie Duncan vertelde ons dat ze door de online comments vaak met gevoelens van pijn en woede wordt geconfronteerd, zoals:
- “Debbie had haar zoon niet mogen verliezen”
- “Hoe kan je respect tonen voor een moeder die profiteert van haar eigen zoon’s dood?”
- “Hoe weet je zeker dat het Jay in dat graf is? Hij moet worden opgegraven.”
Ze verklaarde verder dat ze voortdurend door de comments heen scrollt, terwijl ze zich realiseert dat Jay wordt ontdaan van zijn menselijkheid. Er zijn honderden miljoenen online filmpjes en berichten over Jay Slater, en de inhoud wordt voortdurend aangevuld, zelfs nadat een lijkschouwer vaststelde dat zijn val in een afgelegen ravijn in Tenerife een tragisch ongeluk was geweest.
Jay’s moeder voegde toe dat ze niet zou kunnen blijven volhouden als ze elke dag alles zou lezen wat er online wordt gezegd. Daarom voert ze campagne – op haar zoon’s naam.
Ze heeft meerdere pogingen ondernomen om desinformatie en de meest grievende aanvallen van het internet te verwijderen, maar zonder succes. Haar wens is een wetgeving die het platformen verplicht om de verspreiding van misleidende content en intimidatie aan te pakken. “Het gaat erom dat de sociale mediaplatformen de verantwoordelijkheid nemen om de desinformatie en het pesten te verwijderen,” zei ze.
Nieuwe niveaus van online slachtofferschap en tragedie
De zaak van Jay heeft de grens tussen online speurders en het trollen van tragedieën verder opgerekt. Haar campagne om families enige controle terug te geven over de vicieuze cirkel van mishandeling wordt ondersteund door de organisatie Vermiste Personen (Missing People). Deze werken met een toenemend aantal familieleden die online worden aangevallen en proberen correcte informatie te kunnen verspreiden.
Josie Allan van de organisatie zei hierover: “Het lijkt bijna volledig out of control.” Ze waarschuwde dat kunstmatige intelligentie (AI) nog meer gecompliceerde problemen kan opleveren, zoals het creëren van nepnieuws over vermiste gevallen met behulp van face- of voice-mimicry.
Veel van deze desinformatie bestaat uit valse berichten over vermiste personen, vaak gekoppeld aan nepadvertenties of scamsites. Zo werd in Australië gezocht naar Gus Lamont, een vierjarig jongetje, en circuleerde er een door AI gegenereerde afbeelding van een man die het kind leek te dragen. Die afbeelding bleek niet echt.
Dit is een groeiend en verontrustend probleem voor families die zoeken naar een geliefde. Ook in het Verenigd Koninkrijk ondervinden families van vermiste personen dezelfde problemen. Zo heeft de familie van Andrew Gosden, die sinds 2007 vermist is, te maken met valse geruchten en online berichten.
De impact op families en de strijd tegen valse informatie
Kevin Gosden, de vader van Andrew, vertelde dat hij zich bij de achttiende verjaardag van de verdwijning van zijn zoon plotseling realiseerde dat er online geruchten werden verspreid, zoals dat Andrew was gevonden of dat zijn DNA was ontdekt.
“Dat soort beschuldigingen helpt niet bij het zoeken. We moeten weten dat Andrew nog altijd wordt gezocht,” aldus Kevin. Hij benadrukte dat hij herhaaldelijk het gevoel heeft gehad op het punt te staan te breken onder de emotionele druk.
Het belang van klik-ratio’s voor online content is een grote motor achter de continue stroom van dergelijke berichten. Tijdens een conferentie in Manchester bespraken inhoudmakers en fans van de true crime-genre de morele grenzen van wat online wordt gedeeld.
Andy Hobbs, die moord deductie-spellen verkoopt, zei dat “bekijken meer geld betekent” en dat zonder regelgeving dit niet snel zal veranderen. Ruth Berry merkte op dat online onderzoekers soms daadwerkelijk nieuwe informatie vinden die de politie verder kan helpen, maar dat dit ook vragen oproept over de betrouwbaarheid en jurisdictie van het bewijsmateriaal.
Ook discussies over het risico van amateur-zoektochten en het gevaarlijke gedrag van sommige sleuths worden actueel. Forensisch psycholoog Kerry Daynes verklaarde dat bepaalde amateurs zeer gevaarlijk kunnen zijn. Zij kunnen bijvoorbeeld actief deelnemen aan politieonderzoeken of kosten veroorzaken.
Wegen de toenemende misinformatie online wordt de politie ook gehinderd, vooral door valse berichten die afleiden van echte onderzoeken. Damien Miller, de nationale politie-voorlichter voor vermiste personen, waarschuwde dat dergelijk nepnieuws niet alleen families schaadt, maar ook de politieonderzoeken ondermijnt. Hij pleit voor samenwerking met sociale mediaplatforms om dit soort inhoud sneller te verwijderen.
Debbie Duncan, moeder van Jay Slater, geeft aan dat ze vastberaden is om dit soort situaties voor andere families te voorkomen. Ze houdt de kaarten en cadeaus die haar zoon ooit kreeg in zijn kamer in Lancashire in het zicht, als herinnering aan de steun die ze ontvangen hebben – en de haat die ze online ervaren.
Ze zei: “Het is foltering. Als ik alleen nog maar naar zijn foto kijk, zal ik mijn uiterste best doen voor jou, Jay.” Haar petitie is te vinden via haar online platform en blijft haar inzet voor verandering versterken.
