De oproep tot nationale waakzaamheid en versterkte defensie
De hoogste commandant van de Britse strijdkrachten, Sir Richard Knighton, heeft benadrukt dat het gehele Verenigd Koninkrijk, niet alleen de strijdkrachten, zich moet inzetten om de dreiging van een bredere oorlog met Rusland af te wenden. Tijdens een speech in Londen op maandag avond zal hij een nationaal oproep tot actie lanceren, vergelijkbaar met de toon uit de hoogtijdagen van de Koude Oorlog, en de Britse bevolking aansporen om defensie en veerkracht prioriteit te geven.
Volgens Knighton laat de Russische oorlog in Oekraïne duidelijk zien dat de bereidheid van Vladimir Putin om zijn buurlanden aan te vallen, het hele NAVO-bondgenootschap, inclusief het Verenigd Koninkrijk, in gevaar brengt. Rusland heeft expliciet aangegeven de intentie te hebben om NAVO uit te dagen, te beperken, te verdelen en uiteindelijk te vernietigen.
Politieke en militaire reacties op de dreiging
Hoewel uit fragmenten van de speech, vooraf gepubliceerd door het ministerie van Defensie, niet direct blijkt dat de Britse regering onder leiding van Keir Starmer sneller de verdediging wil uitbreiden dan gepland, circuleren wel zorgen onder hogere militaire functionarissen dat de huidige begroting mogelijk te langzaam groeit. Dit bewustzijn klinkt door in de waarschuwingen over de snelheid en omvang van de bewapenings- en verdedigingstoename.
Tezelfdertijd waarschuwt Blaise Metreweli, de nieuwe chef van MI6, in haar eerste publieke toespraak sinds haar benoeming in oktober, dat “de frontlijn overal is” in een nieuwe “onzekerheidstijd”.
Ze verklaart dat “chaos exporteren geen fout, maar een kenmerk is van de Russische aanpak in internationale aangelegenheden”. Ze stelt dat Moskou bereid moet worden gehouden om deze koers voort te zetten totdat Vladimir Putin gedwongen wordt zijn berekeningen te heroverwegen.
Internationale en nationale veiligheidsinspanningen
De leiders van NAVO waarschuwen steeds vaker voor de mogelijkheid dat het Rusland-gestuurde conflict in Oekraïne kan escaleren tot een veel bredere oorlog. Nedersanders zoals Mark Rutte, het hoofd van NAVO, riep vorige week op tot een voorbereiding op een confrontatie met Rusland op een schaal vergelijkbaar met de wereldoorlogen, refererend aan de Eerste en de Tweede Wereldoorlog.
In reactie hierop werkt het Verenigd Koninkrijk aan het ontwikkelen van plannen om het hele land voor te bereiden op een mogelijke oorloguitbraak. Uit datagegevens van vorig jaar blijkt dat het VK geen nationaal plan had voor verdediging en mobilisatie van de bevolking sinds de afschaffing van de oude “oorlogsboeken” na de ineenstorting van de Sovjet-Unie. In tegenstelling hiermee bestond er tijdens de Koude Oorlog een uitgebreide blauwdruk voor overgang van vrede naar oorlog, die zowel militaire als maatschappelijke maatregelen omvatte.
Na de collaps van de Sovjet-Unie werd dit plan echter stilzwijgend verlaten, en werd er vooral ingezet op een “vreedzame dividend”, waarbij investeringen in defensie werden verminderd in plaats van verhoogd. Maar de recente dreiging heeft de behoefte aan een herbezinning doen toenemen, zoals blijkt uit de voorspellingen dat de herverdeling van middelen en strategie mogelijk weer moet worden aangepast.
Huidige beleidsontwikkelingen en toekomstgerichte maatregelen
Volgens insiders en militaire bronnen heeft de Britse regering een ambitieus plan opgesteld om de defensiebegroting binnen tien jaar te verhogen tot 3,5% van het bruto binnenlands product, in plaats van de huidige 2,3%. Toch wordt deze termijn als veel te traag beschouwd door militaire analysts en experts, die waarschuwen dat de dreigingen snel toenemen en dat een snellere versterking noodzakelijk is.
De chef defensie benadrukt dat de toestand inmiddels gevaarlijker is dan ooit tijdens zijn carrière en dat een effectieve reactie meer vereist dan alleen het versterken van de strijdkrachten. Het gaat om een nieuwe defensiefase waarin niet alleen de militaire capaciteit wordt uitgebreid, maar waar de gehele nationale veerkracht wordt versterkt.
Hij wijst op de noodzaak om niet alleen te investeren in defensie, maar ook in bredere maatschappelijke sectoren zoals universiteiten, industrie, het spoorwegnet en de gezondheidszorg. Dit alles moet worden gestimuleerd als onderdeel van een nationale strategie voor samenwerking en weerstand.
De overgangsfase van vrede naar oorlog moet volgens hem weer worden vormgegeven als een volledige nationale inzet, vergelijkbaar met de aanpak uit de Koude Oorlog.
De militaire leiding waarschuwt dat de dreigingen toenemen door technologische vooruitgang en de toenemende moeilijkheid voor tegenstanders om voorzien te worden van betrouwbare en voorspelbare aanvallen. De komende jaren wordt een periode van grote onzekerheid voorzien, waarin de capaciteit en onvoorspelbaarheid van systemen en tegenstanders blijven toenemen.
