Hedendaagse ontwikkelingen en het voortduren van het conflict
Met dagelijks meer dan duizend soldaten die gewond raken of om het leven komen, is er geen enkele aanwijzing dat de inspanningen van Donald Trump om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne het terreingevecht feitelijk verminderen. Integendeel, het tegendeel lijkt het geval.
De militaire leiding van Oekraïne stelt dat Vladimir Poetin de focus van de Amerikaanse president op vredesonderhandelingen juist gebruikt als bescherming terwijl Russische troepen proberen meer gebied te veroveren. Dit betekent dat de druk op de Oekraïense frontlinie aanzienlijk toeneemt, ondanks het schudden van handen en glimlachen tijdens ontmoetingen tussen leiders uit Rusland, de Verenigde Staten en Europa, vaak achter gesloten deuren in Moskou, Alaska of Londen.
Poetin afwezig van vrede en de gevolgen
Het gebrek aan signalen dat het Kremlin haar militaire inspanningen wil afbouwen, verhoogt de kans dat de oorlog zich verder uitbreidt buiten de Oekraïense grenzen. Het mobiliseren van de Russische bevolking, het aanwenden van grote budgetten voor defensie en het herstructureren van de uitgebreide industriële sector van Rusland om wapens en munitie te produceren, vergt veel tijd, investering en moeite.
Wanneer de gevechten stoppen, is het vrijwel net zo moeilijk om de samenleving weer terug te brengen naar een vreedzaam ritme. Door bewust niet te kiezen voor een afbouw van de defensie, blijft een land zijn bewapening uitbreiden, wat een aanwijzing is dat het niet de intentie heeft om vrede te bewaren en slechts een pauze neemt voordat er opnieuw wordt aangevallen.
Het ontbreken van voorbereidingen door Moskou om haar militaire tempo te vertragen, terwijl meer dan 710.000 troepen langs een frontlijn van 1.250 kilometer worden ingezet, suggereert dat Poetin mogelijk meer dan minder oorlog verwacht.
Hoe kan de oorlog eindigen?
De toekomst van het conflict in Europa hangt af van de inhoud van een mogelijk vredesakkoord met Oekraïne. Een volledige Russische nederlaag lijkt bijna onmogelijk zonder een drastische verandering in de houding van de Amerikaanse regering en een aanzienlijke toename van wapens en steun.
Voor Oekraïne zou een eerlijke en evenwichtige overeenkomst het beste gewenste resultaat kunnen zijn, waarbij wordt gestreefd naar een tijdelijke onderbreking van de gevechten langs de huidige contactlijn tot er serieuze vredesbesprekingen plaatsvinden. Oekraïens soevereiniteit zou worden ondersteund door stevige veiligheids garanties van Europa en de Verenigde Staten.
Een dergelijke aanpak zou echter vereisen dat de NAVO-bondgenoten, geleid door het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland, daadwerkelijk hun militaire vermogen en populaties weer op oorlogsniveau brengen, met een geloofwaardige bereidheid om in geval van nood te reageren tegen mogelijke agressie vanuit Moskou.
Heeft Keir Starmer openheid over de situatie nodig?
Dit betekent niet alleen dat de uitgaven aan defensie aanzienlijk moeten stijgen, zeker in het VK, maar ook dat er een bewustzijn moet ontstaan dat een land bereid moet zijn om enige pijn te ondergaan. Frankrijk uit al openlijk de verwachting dat ouders mogelijk hun kinderen kunnen verliezen in een oorlog met Rusland, terwijl Duitsland vereist dat alle 18-jarige mannen medische controles ondergaan voor mogelijke nationale dienst.
Volgens de huidige standpunt van Sir Keir Starmer wordt er niet met hetzelfde openhartige gesprek gevoerd. Zijn hoogste militair adviseur benadrukt dat paraatheid voor oorlog de prioriteit is, maar voor het grote publiek zegt dit weinig. Voorbereid zijn op oorlog omvat veel meer dan de capaciteit van de professionele strijdkrachten.
Militaire eenheden kunnen gevechten leveren, maar landen voeren oorlog.
Wat zijn de mogelijke scenario’s voor Oekraïne?
Een ander scenario bestaat uit een situatie waarin Europa niet in staat is de uitkomst van onderhandelingen te beïnvloeden en Kyiv gedwongen wordt te accepteren wat gunstig is voor Moskou. Dit zou onder meer kunnen betekenen dat delen van het Donbas-gebied worden afgestaan, dat nog onder Oekraïense controle staat.
Een dergelijke overeenkomst, zelfs als Oekraïne deze zou accepteren – iets dat ondenkbaar is zonder ernstige onrust – zou waarschijnlijk slechts een tijdelijke wapenstilstand betekenen totdat Poetin of zijn opvolger opnieuw probeert delen van Oekraïne te veroveren of zelfs de grens met de NAVO test door de Baltische staten te bedreigen.
Met de nieuwe Amerikaanse nationale veiligheidsstrategie, die duidelijk maakt dat de VS alleen zullen ingrijpen in Europa als dat in haar eigen belang is, wordt het onzeker of de garanties van Artikel 5 – dat een aanval op een lidstaat wordt beschouwd als een aanval op allen – nog betrouwbaar blijven.
Voorbeelden uit een door Sky News en Tortoise gesimuleerde oorlogsscenario tonen dat een aanval door Rusland op het Verenigd Koninkrijk zonder Amerikaanse steun mogelijk tot zeer beperkte responsmogelijkheden leidt, tenzij er wordt overwogen om nucleair te reageren.
