Inhoud en contexte van de video
De video die uit Jenin afkomstig is, bevat verschillende schokkende beelden van een incident waarbij twee Palestijnen wordt aangeschoten nadat ze zich volgens getuigen hadden overgegeven. De beelden tonen hoe de mannen rustig en nauwkeurig vanaf korte afstand worden beschoten, en hoe een graafmachine wordt ingezet om een deel van het gebouw boven hun lichamen neer te halen. Opvallend is de kalmte die de betrokken soldaten uitstralen; minimaal zes van hen zijn zichtbaar op de beelden.
Het opvallende aan deze gebeurtenis is dat men alleen via deze film ervan op de hoogte is gekomen. Zonder de opnames zou het waarschijnlijk zijn gebleven bij een militaire operatie waarin twee vermeende “terroristen” werden gedood. In de streek is de video bekend, en velen, zoals Farha Abu Alheja, tonen zich boos en gefrustreerd na het zien ervan.
Reacties en gevoelens onder de bevolking
Farha vertelt dat ze „boos en gefrustreerd” was toen ze de beelden zag. „Ze werden in koelen bloede neergeschoten,” zegt ze. „Ze hadden ze gewoon kunnen arresteren in plaats van te executeren. Het is een gruwelijke misdaad.” Als Palestijnse vrouw en moeder ervaart ze diepe emotie. Ze vraagt zich af hoe de moeders van de gedode mannen zich voelen.
Ze beschrijft een gevoel van hopeloosheid en hulpeloosheid: „We hebben geen internationale bescherming. Het lijkt alsof wij Palestijnen voor de rest van de wereld niets betekenen.” Ze beschrijft het dagelijks leven in Jenin als een constante staat van angst en spanning, waar je niet weet of je huis weer is afgebroken zodra je terugkeert. „De Israëliërs hebben geen excuses nodig om te handelen zoals ze willen.”
Onderzoek en ontoereikende gerechtelijke opvolging
De Israëli’s beloven een onderzoek naar de betrokkenheid bij deze gebeurtenissen, en de militaire autoriteiten benadrukken dat ze transparant zijn. Volgens woordvoerder Lt. Kol Nadav Shoshani richtten de schoten zich op de twee mannen toen ze een gebouw verlieten, hoewel de beelden aantonen dat ze juist het gebouw binnen gingen, onder toezicht van de soldaten.
Shoshani voegde toe dat de situatie wordt herzien door de commandanten op de plaats en zal worden doorgegeven aan de relevante justitiële instanties. Toch tonen gegevens uit de afgelopen jaren dat de nationale en internationale controles op het gebruik van geweld door Israëlische soldaten in de Westelijke Jordaanoever beperkt zijn. Van 2018 tot 2022 werden 219 rechtszaken gestart wegens vermeende illegale dodelijkheden door het Israëlisch leger, maar slechts in één geval werd een soldaat veroordeeld, en dat voor het openen van vuur op de plaats van een verkeersongeval. Zijn straf was drie maanden taakstraf.
Het belang van Jenin en de voortdurende spanningen
Jenin blijft een centrale locatie voor de spanningen tussen Palestijnen en Israëlische troepen. Volgens de Oslo-akkoorden van 1993 ligt de controle in handen van de Palestijnen, maar het Israëlisch leger voert regelmatig acties uit, zoals het slopen van gebouwen en arrestaties. Ze stellen dat ze terrorisme bestrijden, terwijl anderen dit beschouwen als een sluipende annexatie.
De spanningen worden versterkt door de recente intensivering van geweld, mede door de vernietiging van Gaza en de wraakacties van kolonisten in de Westelijke Jordaanoever. De angst onder de bevolking is toegenomen, mede door het standpunt van veel Israëli’s, die het moeilijk vinden dat er onderzoeken worden ingesteld naar het gedrag van soldaten. Volgens recente peilingen is meer dan 60% van de Israëlische joden tegen dergelijke onderzoeken.
Politieke standpunten en publieke reactie
Itamar Ben-Gvir, de minister van Nationale Veiligheid, uitte uitgebreid zijn steun aan het leger en uitte fel verzet tegen het onderzoek naar het optreden van soldaten. Hij stelt dat Israël worstelt tegen vijanden en moordenaars die vrouwen willen verkrachten en baby’s willen verbranden. Naar aanleiding van de recente gebeurtenissen verdubbelde hij zijn verzet, door te zeggen dat men moet stoppen met het stellen van vragen over de acties van het leger.
Hij benadrukt dat Israël zich bevindt in een conflict met ‘vijanden’ en ‘moordenaars’ en dat het problematisch zou zijn als de vraag wordt gesteld waarom soldaten het farewel hebben gedaan zoals ze dat deden.
Dit alles vormt de context waarin de filmedocumentatie van de gewapende aanval plaatsvindt, en roept vragen op over de toelaatbaarheid en controle van dergelijk geweld.
