Ontwikkelingen in het nationale hemometrisch screeningsbeleid: controverses en impact

De beslissing van het Nationale Screening Comité

Het Nationale Screening Comité (NSC), dat bestaat uit artsen en economen, heeft de overheid geïnformeerd dat het uitvoeren van brede screening op prostaatkanker waarschijnlijk meer kwaad dan goed zal doen. Deze aanbeveling betekent dat het NHS waarschijnlijk geen massale screening voor mannen ouder dan 45 jaar zal invoeren. In een conceptadvies stelde het comité dat de reden voor het niet aanbevelen van een volledige populatiescreening met de prostaatspecifieke antigeen (PSA) test is dat deze meer schade dan nut kan veroorzaken. In plaats daarvan wordt een gerichte screening voorgesteld, die om de twee jaar wordt uitgevoerd bij mannen met bepaalde genetische mutaties, bekend als BRCA-1 en BRCA-2, tussen de leeftijd van 45 en 61 jaar.

Reacties van invloedrijke figuren en criteria voor screening

Sir Chris Hoy, die vorig jaar openbaarde dat zijn prostaatkanker terminal is en dat artsen hem twee tot vier jaar te leven gaven, uitte zijn teleurstelling over het besluit. De zesvoudige Olympische goudmedaillewinnaar in wielrennen, die in februari 2024 bekendmaakte dat hij behandeling ondergaat, verklaarde: “Ik ben buitengewoon teleurgesteld en bedroefd door de aanbeveling van het National Screening Committee vandaag, die nationale screening voor mannen met een hoog risico op prostaatkanker afwijst.”

Hij voegde eraan toe dat meer dan 12.000 mannen jaarlijks aan prostaatkanker overlijden, en dat het nu de meest voorkomende kanker in het VK is bij mannen, met een verdubbeling van het risico bij zwarte mannen en mannen met een familiegeschiedenis van de ziekte, zoals hijzelf. Hoy benadrukte dat het invoeren van regelmatige controles voor mannen met de BRCA-genen een kleine stap in de juiste richting is, maar dat dit niet voldoende is. Hij onderstreepte dat het vroegtijdig opsporen en diagnosticeren levens kan redden en dat hij zich zal blijven inzetten om bewustwording te vergroten, openheid te bevorderen, fondsen te werven voor verder onderzoek en verandering te propageren.

Beperkingen en overwegingen van het NSC

Het comité voegde toe dat het niet adviseert om uitgebreide screening uit te voeren bij zwarte mannen, die een hoger risico lopen, vanwege het huidige gebrek aan bewijs en gegevens. Daarnaast wordt ook geen gerichte screening aanbevolen voor mannen met een familiegeschiedenis van prostaatkanker, omdat zij eveneens een verhoogd risico lopen.

De minister van Volksgezondheid, Wes Streeting, zei dat hij de bevindingen zou bestuderen en dat hij streefde naar een snellere diagnose en behandeling. Tegelijkertijd benadrukte hij dat dit in balans moet worden gebracht met de mogelijke schade die bredere screening aan mannen kan toebrengen. “Ik zal het bewijs en de argumenten in deze conceptaanbeveling zorgvuldig bekijken en alle meningen samenbrengen, voorafgaand aan de definitieve aanbeveling in maart,” voegde hij toe.

Informatie over prostaatkanker en behandelingsopties

Volgens het NHS is prostaatkanker het meest voorkomend bij mannen ouder dan 50 jaar met een Afro-Caribische achtergrond. De ernst wordt bepaald door de mate waarin de kanker zich verspreidt naar andere delen van het lichaam. In eerste instantie vertoont het meestal geen symptomen, maar later kunnen pijn in de onderrug, heupen of bekken en problemen met erectie optreden. Urineproblemen kunnen eveneens wijzen op andere prostaatproblemen.

Behandelingsmogelijkheden voor prostaatkanker omvatten chirurgie, radiotherapie en hormoontherapie. Echter, het NHS zegt dat in sommige gevallen een behandeling niet altijd noodzakelijk is.

Prof. sir Mike Richards, voormalig nationaal kankerdirecteur en voorzitter van het NSC, verklaarde tijdens een briefing dat op basis van PSA-modellen een algehele screening mogelijk een kleine vermindering in sterfte door prostaatkanker kan opleveren. Echter, de hoge niveaus van overdiagnostiek wegen niet op tegen de vermeende voordelen. Experts wachten momenteel op gegevens uit een grote proef opgezet door Prostate Cancer UK, die recent begon en onderzoekt of het combineren van PSA-tests met andere diagnostische technieken, zoals snelle MRI-scans, kan leiden tot een breed publiek screeningsprogramma.

Het lopende onderzoek richt zich op de meest veelbelovende screeningstechnieken, waaronder PSA-bloedtesten, genetische tests en korte MRI-scans, en op de vraag of deze kunnen worden gecombineerd voor een nationaal screeningsprogramma. De resultaten worden binnen twee jaar verwacht. Minister Streeting verklaarde dat tot die tijd verdere inspanningen worden geleverd om de wachttijden voor kankerdiagnoses te verkorten en te investeren in onderzoek naar prostaatkankeropsporing. Hij benadrukte dat in de afgelopen twaalf maanden 193.000 patiënten meer tijdig de diagnose van vermoedelijke kanker hebben gekregen en dat er financiering wordt verstrekt aan de TRANSFORM-proef, die de prostaatkanker-screening mogelijk aanzienlijk kan verbeteren door schadelijke bijwerkingen te verminderen en de nauwkeurigheid te verhogen.