De eerste reacties op het Budget 2025
Na de presentatie van het budget op donderdag 27 november 2025, volgt altijd een periode van beoordeling door financiële experts en beleidsmakers. Deze tweede dag na de bekendmaking is cruciaal omdat de kenners van de fiscale kennistanks in Groot-Brittannië hun snelle oordeel vellen over de beslissingen van de minister van Financiën. In het bijzonder bij een groot budget, zoals dit jaar, krijgt deze evaluatie extra gewicht.
De mening van de Institute for Fiscal Studies en de Resolution Foundation
Wat vonden deze instituten van de plannen? Zoals te verwachten was, slaagden ze er niet in om hun mening in één korte samenvatting te gieten. Over het algemeen klinken hun analyses echter licht positief, hoewel met enkele belangrijke kanttekeningen.
Slimme voorzorgsmaatregelen, maar met beperkingen
De leiding van de IFS, Helen Miller, benadrukte dat de Labour-regering haar belofte heeft geschonden door de nationale verzekering niet in te voeren zonder verhoging. De Resolution Foundation stelde dat een verhoging van het basistarief van de inkomstenbelasting, in plaats van het bevriezen van de persoonlijke aftrekposten, de belastingzwaarheid eerlijker en progressiever zou hebben gemaakt.
Daarnaast uitten beide instituten kritiek op andere onderdelen van het fiscale beleid, zoals de structuur van de elektrische voertuig-belasting en de plannen voor een woningbelasting. Waarom bijvoorbeeld niet gelijk het hele systeem van gemeentebelastingen herzien?
Desondanks waren de observaties van beide organisaties over het algemeen tamelijk positief, zeker in vergelijking met het vorige jaar. Dit komt omdat het nieuwe budget, in tegenstelling tot de vorige, meer financiële ruimte biedt. De zogeheten ‘fiscal space’ werd verdubbeld tot ruim 21 miljard pond, waardoor de regering enige gastvrijheid heeft om tegenvallers op te vangen.
De voorwaarden voor de fiscale ruimte
Deze ruimte is echter onderhevig aan enkele belangrijke voorwaarden. Ten eerste moet de overheid haar woord houden over het beperken van de uitgavenstijging aan het einde van het decennium. Ten tweede moet de overheid erin slagen om de beloofde belastinginkomsten te innen tijdens dat jaar.
Het grootste probleem ligt in de voorspellingen voor de laatste jaren van de prognoseperiode, met name 2029. In dat jaar zal de regering te maken krijgen met financiële druk, terwijl de bevolking wordt gevraagd om hogere belastingen te betalen. Dit valt samen met de geplande datum van de volgende verkiezingen, waarin de Labour-partij voor de uitdagingen staat van een mogelijk afnemende economie. Zou een partij in zo’n situatie echt een campagne voeren terwijl de economie krimpt?
Economische en sociale uitdagingen
Daarnaast lijkt de economische groei volgens recente voorspellingen de traagste te zijn sinds de jaren 1950, afgaand op de uitzondering van de pandemie en de energieprijsstijging. Het algemene economische klimaat biedt weinig reden tot optimisme.
De arbeidsmarktsituatie blijft vergelijkbaar met de trend van de afgelopen jaren, ondanks de beloften van de regering om de levensstandaard te verbeteren. Momenteel wordt slechts een bescheiden groei verwacht die nauwelijks boven de inflatie uitkomt.
Reacties van de financiële markten en de politieke impact
Op de financiële markten bleef de stemming relatief kalm. In tegenstelling tot de eerste budgetreacties van vorige jaar, liggen de rendementen op obligaties nu lager dan vóór de presentatie van het budget. Dit suggereert dat beleggers enige vertrouwen in de plannen blijven houden, hoewel de onzekerheid over de implementatie blijft bestaan.
Complexiteit en onzekerheid van het budget
Het budget was complex en bevatte meerdere ingrepen die nog jaren op hun effect moeten wachten. Omdat veel maatregelen pas over enkele jaren in werking treden, zal het enige tijd duren voordat duidelijk wordt welke onderdelen daadwerkelijk toereikend of juist falen.
Kortom, er blijft een aanzienlijke onzekerheid bestaan over de werkelijke impact van het nieuwe fiscale beleid op de korte en middellange termijn.
