Huidige situatie en verklaringen van de militaire macht
De militaire autoriteiten in Guinea-Bissau hebben officieel aangekondigd dat ze de controle over het land hebben overgenomen. Over de nationale televisie verklaarden de soldaten dat de nationale militaire eenheid de macht heeft overgenomen en dat de president van de republiek, Umaro Sissoco Embaló, is afgezet en gearresteerd.
De woordvoerder van het leger, Dinis N’Tchama, bevestigde in een verklaring dat de strijdkrachten onmiddellijk alle regeringsinstellingen hebben opgeheven en dat het land geen deel meer uitmaakt van de gangbare politieke structuur.
Volgens N’Tchama was deze actie het gevolg van het ontdekking van een plan dat gericht was op het destabiliseren van het land door het manipuleren van de verkiezingsresultaten, mogelijk geholpen door politieke figuren, een bekende drugsbaron en buitenlandse mogendheden.
Motieven en betrokken partijen
De militaire vertegenwoordiger zei dat het plan werd opgezet door enkele nationale politici, met de medewerking van een beruchte drugsbaas en zowel binnenlandse als buitenlandse actoren. Hoewel hij geen namen of details noemde, benadrukte hij dat het gericht was op het ondermijnen van de stabiliteit van het land.
Guinea-Bissau wordt al lange tijd erkend als een belangrijk transitiemiddelpunt voor drugshandel tussen Latijns-Amerika en Europa, wat de geopolitieke complexiteit van de situatie onderstreept.
Reacties en gebeurtenissen na de coup
President Embaló bevestigde zijn afzet via de Franse televisie, waar hij zei: “Ik ben afgezet.” Franse media citeerden hem als bevestigen dat hij was gearresteerd tijdens de coup, geleid door het opperbevel van het leger, maar dat hij geen fysiek geweld had ondervonden tijdens zijn arrestatie.
Een internationale waarnemer benadrukte dat de president contact probeerde te houden met de bevolking en zei dat Embaló “met mensen sprak die beweerden dat hij door het leger werd vastgehouden”.
Op woensdagmiddag was er vuurwapengekletter te horen in de omgeving van het presidentieel paleis in Bissau, waarbij gewapende groepen het gebouw probeerden te bestormen. Minimaal één aanval met geweervuur werd gemeld, terwijl ook rond het nabijgelegen nationaal verkiezingscommissiebureau schoten werden gehoord.
Beide bronnen spraken anoniem over de situatie en bevestigden dat het leger de toegangswegen naar het paleis had afgesloten en dat controleposten bemand werden door zwaarbewapende soldaten met gezichtsbedekking.
Politieke context en recente verkiezingen
Ondertussen claimden president Embaló en de oppositiekandidaat Fernando Dias da Costa dinsdag beide overwinning in de presidents- en parlementsverkiezingen die afgelopen zondag plaatsvonden. De officiële voorlopige uitslagen worden pas donderdag verwacht.
Embáló, die in februari 2020 werd verkozen, had oorspronkelijk bedoeld om af te treden nadat zijn vijfjarige termijn was verstreken. Zijn termijn werd echter verlengd tot 4 september door het hooggerechtshof, maar de stemming werd uitgesteld tot deze maand.
Guinea-Bissau heeft sinds de onafhankelijkheid in 1974 meerdere staatsgrepen gekend, waaronder vier succesvolle en talrijke mislukte pogingen. Vorige maand werd opnieuw een coup gerapporteerd.
