Vergadering in Genève brengt significante vorderingen teweeg
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken heeft positieve opmerkingen gemaakt over de recente vredesbesprekingen tussen de delegaties van de VS en Oekraïne in Genève. Volgens Marco Rubio werd er een aanzienlijke voortgang geboekt, hoewel hij ook aangaf dat de onderhandelaars meer tijd nodig zullen hebben om tot een definitieve overeenkomst te komen. De gesprekken, gehouden op zondag, worden door hem beschreven als de meest productieve en betekenisvolle uit de tot nu toe lopende vredesproces.
Wijzigingen in het vredesplan en de voortgang van onderhandelingen
Rubio verklaarde dat de Verenigde Staten enkele wijzigingen aan het vredesplan aanbrengen, waarschijnlijk gebaseerd op suggesties uit Oekraïne, met als doel de verschillen verder te verkleinen. Zo hopen ze dichter bij een akkoord te komen dat voor zowel Oekraïne als de Verenigde Staten acceptabel is. Hij benadrukte dat er nog werk aan de winkel is, maar dat men aanzienlijk verder is gevorderd dan bij de start van de gesprekken.
De Amerikaanse diplomaat uitte optimisme over de voortgang, maar gaf aan dat het proces nog niet afgerond is. Hij voegde eraan toe dat het meer tijd kost dan gedacht, maar dat het pad naar een akkoord zeker bestaat.
Reacties en analyses over het vredesproces
Michael Clarke, defensie-analist bij Sky News, stelde dat het oorspronkelijke 28-puntenplan voor vrede tussen de VS en Rusland door de imagineers werd gezien als Trump tegen de wereld, met mogelijk alleen Moskou als bondgenoot. Rubio prees de houding van Oekraïne tijdens de onderhandelingen en meldde dat voormalig president Trump tevreden was over de gesprekken, ondanks eerdere uitspraken dat Oekraïense leiders geen dankbaarheid hadden getoond voor de Amerikaanse inspanningen.
President Volodymyr Zelenskyy zei in zijn dagelijkse toespraak dat er tekenen zijn dat de team van president Trump hem hoort. Het Witte Huis benadrukte dat die dag een belangrijke stap voorwaarts betekende, met Oekraïense vertegenwoordigers die aangaven dat de herziene concepttekst de belangen van Oekraïne weerspiegelt en mechanismsen bevat die de veiligheid van het land in de toekomst moeten waarborgen.
Diplomatieke inspanningen en de lange weg naar een einde van het conflict
De dag werd gekenmerkt door drukke diplomatieke activiteiten in Genève, met camerateams op straat en convoys zwarte voertuigen die de stad doorkruisten. Oekraïense en Amerikaanse vertegenwoordigers werkten hard om de onderhandelingen voort te zetten. Rubio liet weten dat er in de afgelopen 96 uur meer vorderingen waren geboekt dan in de tien maanden daarvoor, hoewel het nog lang niet klaar is.
President Zelenskyy toonde zich ook positief en meldde op Telegram dat er signalen zijn dat de Trump-ploeg hem hoort. Toch onderkende Rubio dat elke overeenkomst die hier wordt bereikt, doorgegeven moet worden aan Rusland, wat het onderhandelingenproces waarschijnlijk complexer zal maken. Tot nu toe heeft president Poetin weinig tekenen gegeven dat hij het conflict wil stoppen.
Dit onderstreept de vastberadenheid van Oekraïne om de steun van de VS te behouden, vooral omdat verdere onderhandelingen waarschijnlijk moeilijker worden naarmate de situatie vordert.
Alternatieve voorstellen en internationale reacties
Europese leiders hebben een tegenvoorstel gepresenteerd op de bekritiseerde Amerikaanse-Russische plannen. Dit omvat onder meer een limiet op het leger van Oekraïne tijdens de vrede en de herinvoering van Moskou in de G8. Dit voorstel wordt alleen geïmplementeerd als de VS, Rusland en Oekraïne akkoord gaan, en indien G7 het voorstel goedkeurt. Rusland werd in 2014 uit de G8 gezet na de annexatie van de Krim.
Het tegenvoorstel bevat ook garanties van de VS aan Oekraïne die vergelijkbaar zijn met Artikel 5 van de NAVO, inhoudende dat een gewapende aanval op één NAVO-lid beschouwd wordt als een aanval op alle leden. De oorspronkelijke vredesplan, dat door het Witte Huis en het Kremlin werd ontwikkeld zonder Oekraïne, houdt rekening met eerdere Russische eisen en behandelt onder andere territoriale concessies en heropbouwprogramma’s, de toekomstige relatie van Oekraïne met NATO en de EU, en hervormingen op onderwijsgebied in beide landen.
Vandaag zullen Amerikaanse en Oekraïense functionarissen opnieuw bijeenkomen om verder te werken aan het voorstel. Tevens wordt gemeld dat president Zelenskyy mogelijk deze week naar de VS reist om de meest gevoelige aspecten van het plan met president Trump te bespreken.
