De positie van Taiwan en de internationale context
Taiwan heeft herhaaldelijk aangegeven dat een terugkeer naar China geen overweging is. De premier van Taiwan, Cho Jung-tai, verklaarde dat voor de 23 miljoen inwoners van het eiland terugkeren naar China geen optie is en dat dit duidelijk is. Deze opmerking volgde op een telefoongesprek tussen de Chinese president Xi Jinping en zijn Amerikaanse tegenhanger Donald Trump, waarin de kwestie ook ter sprake kwam.
Xi beschouwde de terugkeer van Taiwan naar het vasteland als onderdeel van het post-Wereldoorlog II internationale ordening, maar de democratisch gekozen regering in Taiwan verwierp dit standpunt definitief. Zij beschouwt Taiwan als een volledig soeverein en onafhankelijk land, afgezien van de Chinese voorstellen.
China’s aanbod en binnenlandse politieke reacties
China heeft Taiwan een model van “één land, twee systemen” aangeboden. Echter, dit voorstel wordt niet door een van de grote politieke partijen in Taiwan ondersteund. Het idee stuit op afkeuring binnen de Taiwanese politiek, doordat het niet overeenkomt met de wens van de democratisch gekozen regering en het volk.
Toenemende spanningen tussen China en andere landen
Tegelijkertijd zijn de betrekkingen tussen Beijing en Tokio recentelijk verslechterd. De Japanse premier, Sanae Takaichi, waarschuwde dat een aanval op Taiwan zou kunnen leiden tot militaire actie door Japan. China reageerde snel en streng, waarbij het ministerie van Buitenlandse Zaken van China stelde dat Japan een “rode lijn heeft overschreden” die niet had mogen worden aangeraakt.
Volgens Sun Yun van het Stimson Centre is China bezorgd over een mogelijke escalatie met Japan, vooral vanwege de verwijzingen naar Taiwan en de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Zij benadrukte dat de spanningen met Japan direct verband houden met de Taiwanese kwestie.
De houding van de Verenigde Staten en recente ontwikkelingen
De Verenigde Staten nemen geen expliciete zijde in de soevereiniteit van Taiwan, maar verzetten zich tegen het gebruik van geweld om het eiland te heroveren. De Trump-administratie heeft zich vaag uitgelaten over de inzet van Amerikaanse troepen mocht er oorlog uitbreken in de Straat van Taiwan.
Afgelopen dagen heeft Taiwan gemeld dat een Chinese drone met een ballon over de Straat vloog. Taipei beschouwt dit als een vorm van intimidatie door Beijing, maar Chinese functionarissen beweren dat de ballonnen meteorologische doeleinden dienen en niet bedoeld zijn voor spionage of persprepressie.
In andere belangrijke ontwikkelingen heeft Donald Trump bevestigd dat hij in april Beijing zal bezoeken. Later dat jaar, in 2026, zal Xi Jinping op staatsbezoek reizen naar Washington.
Recentelijk is de relatie tussen de VS en China verbeterd, vooral nadat de leiders elkaar face-to-face ontmoetten in Zuid-Korea. Tijdens die ontmoeting heeft de Amerikaanse president de handelstarieven laten verminderen en verklaarde hij op Truth Social dat de relatie met China zeer sterk is.
