Zeekomkommers – niet bepaald het meest sexy dier uit de Noordzee – kunnen misschien een sleutelrol spelen bij kankertherapie. Een internationaal team van onderzoekers, waaronder experts van de Universiteit van Mississippi en Georgetown University, is erin geslaagd een polysacharide uit de Holothuria floridana te isoleren. Dit complex suiker, fucosylated chondroitin sulfate genaamd, blijkt een specifiek enzym (Sulf-2) dat betrokken is bij tumorgroei, doeltreffend te remmen. Waar andere remmers het bloedingsrisico sterk verhogen, lijkt dit mariene molecuul veilig te zijn voor menselijk gebruik — iets waar men op het strand van Scheveningen met verbazing op zou reageren.
De studie, recent gepubliceerd in Glycobiology, laat zien hoe onderzoekers geavanceerde methoden inzetten: massaspectrometrie, biochemische analyse en zelfs AI-gestuurde modellen om tot deze doorbraak te komen. Dr. Marwa Farrag, die het onderzoek leidde, benadrukt dat bijzondere suikers uit zeekomkommers een unieke biologische werking hebben die op het land eenvoudigweg niet te vinden is. bovendien zitten deze dieren vol met andere potentiële tumorremmende stoffen zoals terpeenglycosiden en saponinen. “Menselijke cellen zijn als een bos vol suikers; bepaalde enzymen snoeien ze. Als je dat kunt stoppen, kun je mogelijk uitzaaiing van kanker belemmeren,” legt prof. Vitor Pomin (Georgetown University) uit.
Zeekomkommer in Nederland: schaars én beschermd
De medische toepassingen zijn veelbelovend — maar hier komt een koude douche: de zeekomkommer is inmiddels zeldzaam in Europese wateren. In Azië wordt deze delicatesse zelfs in luxe restaurants in Amsterdam geserveerd (denk aan HanTing of het nieuwe Blue Lotus), plus verwerkt in huidcrèmes. Toch: voor grootschalig gebruik is de beschikbaarheid bij lange na niet toereikend. Zoals prof. Pomin eerlijk opmerkt: “het is geen optie om zomaar tonnen wilde zeekomkommers uit de Noordzee te vissen.” Er is behoefte aan synthetische productie van het actieve bestanddeel — dat is nu de grote uitdaging.
Strikte vangstregels en illegale handel groeien
Ook in Nederland geldt: het vissen op zeekomkommers is aan strikte regels gebonden. In de meeste zeegebieden is commerciële vangst verboden; alleen selectief wetenschappelijk onderzoek is nog toegestaan. Toch neemt de internationale vraag vanuit onder meer China zo toe dat illegale vangst — zelfs op de Waddenzee — een realiteit is geworden. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) werkt samen met collega’s uit België en Frankrijk om smokkel tegen te gaan.
Experts verwachten dat de komende jaren onderzoek naar synthetische alternatieven fors zal toenemen. Goed nieuws — vooral als u of iemand in uw netwerk straks kan profiteren van een nieuw, veilig hulpmiddel bij kankertherapie.
- De fucosylated chondroitin sulfate uit zeekomkommers remt specifiek en effectief het enzym Sulf-2.
- In Nederland is de zeekomkommer zeldzaam en beschermd – grootschalige oogst is geen optie.
- Illegale handel richting Azië is groeiend: controle en innovatie zijn cruciaal.
- Toekomstige kankertherapieën kunnen dankzij mariene biotechnologie radicaal veranderen, ook thuis in de Lage Landen.
Blijf op de hoogte van Nederlandse medische innovaties — want soms vind je baanbrekende antwoorden gewoon op de bodem van de zee.
