U heeft vast wel eens gehoord dat koemest voordelen heeft — het dient als meststof, verbetert de bodem, enzovoort — maar wist u dat het veel meer mogelijkheden biedt? Het zou zelfs de toekomst van een klein eiland compleet kunnen veranderen.
Minder afval, meer energie
Duurzaam leven en goed voor onze planeet zorgen — dat is anno 2025 het gesprek van de dag. We staan voor flinke uitdagingen, vooral rond afvalbeheer en de omschakeling naar schonere energie en brandstoffen. De bevolking groeit, onze afvalberg groeit mee. Grote delen daarvan worden (nog) niet slim hergebruikt, en het resultaat ligt voor de hand: vervuiling.
Daarnaast neemt onze energiebehoefte voortdurend toe. Stroom, brandstof, fabrieken — de vraag stijgt. Daarom wordt waterstof gezien als de grote kanshebber voor duurzame energie.
Maar: overstappen op waterstof heeft weinig zin als die niet schoon wordt geproduceerd. dus — nieuw dilemma. Wat als we meerdere problemen in één keer konden aanpakken? Klinkt een beetje als een dorpslegende, maar het kán echt. En wel… met koemest.
Koemest: onverwachte bron van groene energie
Op het Japanse eiland Hokkaido loopt een baanbrekend project. Ze draaien daar het concept ‘afvalprobleem’ radicaal om. Met meer dan een miljoen koeien op het eiland levert dat elk jaar 20 miljoen ton mest op. Vrij lastig op te lossen — tot nu toe. De oplossing? Mest omzetten in waterstof.
Het proces is in de basis verrassend simpel: de koeienmest (en urine) wordt verzameld en in een anaerobe vergister gedaan, waar bacteriën de organische massa afbreken. Zo ontstaat biogas én een vloeibare meststof — die kan weer terug het land op.
Na zuivering wordt het methaan uit het biogas omgezet in waterstof. Hoeveel leveren ze daarmee op? Volgens de laatste cijfers kan dit systeem dagelijks 70 kubieke meter waterstof produceren. Dat is genoeg om 28 waterstofauto’s te laten rijden — elke dag opnieuw.
Een gamechanger voor het eiland — en daarbuiten
Op Hokkaido wordt de waterstof niet alleen in auto’s gebruikt. Ook landbouwtractoren draaien erop en het Obihiro Zoo draait deels op duurzame waterstof uit koeienmest — een opmerkelijk staaltje van innovatieve energie. Slim bedacht, want zo spreid je risico’s én gebruik je de waterstof op plekken waar het meteen rendeert.
Is het alleen maar rozengeur? Zeker niet. Waterstof moet opgeslagen worden in hogedrukcilinders — die zijn duur en technisch uitdagend. Gelukkig zijn er subsidies (en wat doorzettingsvermogen) nodig om alles draaiende te houden.
En intussen blijft het niet bij dit Japanse eiland. Wereldwijd experimenteren bedrijven en universiteiten met bio-energie. Toyota onderzoekt waterstofproductie uit kippenmest. In Japan draait zelfs een rioolwaterzuivering waar waterstof uit mensenpoep wordt gehaald — wie had dat gedacht?
Al deze voorbeelden laten zien dat bio-energie een serieuze rol gaat spelen in onze energie-omslag. Plots blijkt afval een bron van waardevolle energie; iets waar de meeste Nederlanders nog niet dagelijks bij stilstaan. En leuk feitje voor wie het interessant vindt: zelfs tanks voor het Japanse leger zijn al deels op waterstof overgestapt.
- Koemest kan bijdragen aan een circulaire economie waarbij afval nieuwe waarde krijgt.
- Initiatieven als deze kunnen ook interessant zijn voor provincies als Friesland of Noord-Brabant — plekken met veel agrariërs en innovatieve energieprojecten (denk ook aan bedrijven als FrieslandCampina).
- De opslag blijft dé grote uitdaging, maar technologie ontwikkelt zich snel.
Dus: wie had ooit gedacht dat het geheim van een groenere toekomst zo onder onze neus — of eigenlijk onder de klompen van koeien — schuil zou gaan? Tijd om dat belegen imago van mest bij te stellen. misschien is dát wel de echte les van Hokkaido.
